Docent John ter Horst was wat zenuwachtig toen hij de aankondiging moest doen. De gast was toch maar even de wereldvermaarde socioloog Abram de Swaan. De man waarvan de boeken voor hem verplichte leesvoer waren geweest. Ter Horst kon ze een voor een opnoemen, en maakte nog nét geen buiging. De Swaan rommelde wat met zijn papieren, en zou ze verder geen blik waardig gunnen.
Hoogleraar Abram de Swaan, tegenwoordig verbonden aan de New School in New York, was een van de vier keynote speakers tijdens de zesde International Conference on Sociology en Social Work, dat afgelopen week door Windesheim werd georganiseerd. Het waren twee snikhete dagen, vol presentaties en workshops. Maar de zaal in Odeon zat die middag vol.
De Swaan bleef koel onder al het eerbetoon. In een lezing van krap drie kwartier spande hij een fraaie boog van pure theorie (rational choice theory, de tragedy of the commons, het werk van Elinor Ostrom – zoek maar op), via zijn eigen werk aan de opkomst van de welvaartsstaat tot aan de huidige immigratiecrisis van de Europese Unie. Met eenvoudige taal, sprekende voorbeelden en hier en daar een plaagstoot hield hij de aandacht vast. De wereld wordt beheerst, zo besloot De Swaan, door vier ‘giganten’ waarvan de EU eigenlijk de kleinste is. En die EU verkeert in een overgangsfase: samenwerken is noodzakelijk, dat beseft iedereen, maar de instrumenten ontbreken. Met de vluchtelingencrisis als resultaat. Hij riep op om de zorgen van iedereen die zich verzet tegen immigranten serieus te nemen. Hoger opgeleiden hebben in deze nu eenmaal makkelijk praten. Tot slot verklaarde hij zich een voorstander van ‘eigen volk en vluchtelingen eerst’. Dat wil zeggen, van een forse inspanning om vluchtelingen te helpen én iedereen die te lijden heeft onder de instroom. Een warm applaus was zijn deel.
‘Dit congres,’ zo vertelde mede-organisator Jan Willem Bruins trots, ‘met 55 onderzoekers die hun werk presenteren en vier internationale keynote speakers, brengt heel mooi in kaart hoeveel vernieuwing er binen dit vakgebied bestaat. En het is natuurlijk een mooie stimulans, juist nu de sociale opleidingen in Nederland bezig zijn met een belangrijke transitie naar één opleiding Social Work.’ Het werd tijd voor de workshops. Buiten was het 33 graden. (MH)
