‘Belang van didactiek neemt alleen maar toe’

Wie denkt dat de leraar vervangen kan worden door een robot vergist zich, denkt Bruno Oldeboom. Het belang van de ontmoeting tussen studenten en leraren in een klaslokaal zal alleen maar toenemen.

Juist door de opkomst van zaken als de ELO, MOOC’s en andere vergelijkbare (ict)toepassingen, is het zaak dat leraren in staat zijn om hun lessen zo aan te bieden dat die bijeenkomsten authentiek, veilig, uitdagend en zinvol zijn!

Dat vraagt in de eerste plaats om een docent(e) die goed ziet welke sociale processen er in klas spelen. Door goed op de sociale sfeer in te spelen kan een groep individuen zich bundelen en zo vormt zich een veilige klas, waarin bijvoorbeeld ook een verlegen student zich zal uitspreken. Een leraar dient ten tweede op de hoogte te zijn van de interesses van zijn of haar studenten. Aansluiting bij interesses vergroot de kans op het laten landen van het onderwijs. Ten derde hanteert zo’n didactische leraar afspraken en regels die op maat zijn en hij/zij houdt dan rekening met de zelfverantwoordelijkheid van studenten. En tot slot, zo’n leraar is in staat om rekening te houden met de het leervermogen en niveau van de studenten. Al die maatwerkhandelingen… dat kan de computer niet.

Nu is het is zeker zo dat studenten van alles kunnen leren via internet. Ik moest laatst Crohnbach’s alpha berekenen met behulp van SPSS. Op Youtube vond ik een instructie-filmpje en leerde ik de bewerking uit te voeren. Superhandig! Ik wil hier dus ook geen pleidooi voeren voor het klassieke onderwijs waarin ICT helemaal geen plek heeft.

Maar het zijn juist de leraar en de klasgenoten die ervoor kunnen zorgen dat kennis daadwerkelijke betekenis krijgt. Juist de aanwezigheid van anderen maakt dat studenten dieper leren nadenken en die kennis voorzien van diepere waarde. Om ervoor te zorgen dat er sprake is van ‘deep-learing’, is er een toenemende noodzaak om authentieke ontmoetingen tussen mensen te organiseren. Mensen die denken dat leraren alleen maar kennisdragers zijn die studenten helpen met het verzamelen van (beroeps)kennis en -vaardigheden, hebben een wat verouderd beeld van onderwijs. Grote, eigentijdse onderzoekers benadrukken met klem het belang van de leraar en de diepgaande functies van onderwijs.

Het betekent wel dat een samenkomst van leraar en studenten toegevoegde waarde dient te hebben. En die toegevoegde waarde bevindt zich juist in de authentieke ontmoeting, juist op dát moment met die unieke groep mensen. En dat houdt in dat didactiek een sleutelrol speelt bij het maken van onderwijs! Didactiek houdt zich – bij uitstek – bezig met de vraag hoe tijdens lessen, de inhoud, de mensen, de regels en de fysieke omstandigheden zich optimaal kunnen vermengen ten behoeve van een rijk en betekenisvol onderwijs- en leerproces.

Bruno Oldeboom

Bruno Oldeboom is docent en hogeschoolhoofddocent Didactiek bij het Kenniscentrum van het domein Bewegen en Educatie. Als promovendus doet hij onderzoek naar algemene didactische vraagstukken en opleidingsdidactiek.

Zie ook het Youtube filmpje over dit onderwerp: “This will revolutionize education”