Denken op hoog niveau

‘Dammen is echt pure psychologische oorlog’

Wie denkt dat dammen slechts een eenvoudig kinderspelletje is, heeft het mis. Het is een internationale sport met toernooien, kampioenen en oneindig veel diepgang. Bedrijfskundestudent Rick Hakvoort damt op hoog niveau: “Het is echt oneindig complex.”

Het begon voor de 20-jarige Rick allemaal op de basisschool. “In groep zeven was er op school een soort spelletjesavond en daar heb ik het dammen ontdekt. Ik was gelijk helemaal gek van alle complexe mogelijkheden en ik vond het heel gaaf om de tactische aspecten te ontdekken. Niet lang daarna ben ik bij een damclub gegaan en nam ik lessen. Daar is m’n passie voor het dammen pas écht geboren.”

Creatieve strategieën
Rick speelt dit jaar voor het eerst met zijn team in de ereklasse: de Nederlandse hoogste divisie van het dammen. “Ik ben op individueel niveau al eens Nederlands kampioen geweest bij het sneldammen en ik heb al vaker meegedaan aan jeugd-EK’s en WK’s, maar spelen in een team geeft er een hele nieuwe dimensie aan. Je zit dan met negen andere spelers in een ploeg en iedereen speelt dan individueel tegen één tegenstander. Wie tegen wie moet spelen wordt door de teamcaptains bepaald vóór de wedstrijd. Het is dus van groot belang dat je van tevoren opzoekt wie je tegenstanders kunnen zijn!”

Gelukkig is het heel makkelijk om een profiel te schetsen van je tegenstander door het bestaan van een uitgebreide database. “Daar staat echt alles in wat je moet weten; hoe vaak je tegenstander gewonnen en verloren heeft, wat hun speelstijl is, et cetera. Bij mij vind je dan bijvoorbeeld dat ik een erg aanvallende speler ben die vooral door creatieve strategieën wint. Mijn grote zwakte is dat ik vaak te snel wil spelen en daardoor dan fouten maak.”

Mentaal goed in vorm
Om mentaal goed in vorm te blijven, besteedt Rick veel tijd aan zijn training. “Ik train per week ongeveer acht uur, dat is ook echt nodig om scherp te blijven. Ik speel dan voornamelijk via internet, maar ik lees ook veel over de theorie. Die is bij dammen echt oneindig complex, veel meer dan bijvoorbeeld bij schaken. Bij schaken komt weinig creativiteit kijken, maar vooral kennis van de stukken. Het is dan ook moeilijk om met iets nieuws te komen omdat schaak door de wetenschap al volledig is uitgeanalyseerd. Maar dat zie ik bij dammen niet gebeuren, daar zijn gewoonweg te veel opties voor in het spel.”

Om de boel af te wisselen, speelt Rick ook wel eens andere damvarianten zoals blinddammen, waarbij je zelf het bord niet ziet, en simultaandammen. “Bij simultaandammen speel ik in mijn eentje tegen twintig anderen tegelijk. Dat is soms best pittig, maar blind dammen is pas echt voor gevorderden. Omdat het niet te doen is om alles te onthouden, krijg je gelukkig een notitieblok, maar zelfs dan is het te moeilijk om het vaak te doen. Maar je hebt ze er tussen zitten die blind én simultaan tegelijk doen. Die potjes duren dan ook echt dagenlang.”

Stoffig imago
Voor veel mensen heeft dammen een stoffig en suf imago. En dat is jammer en onterecht, vindt Rick. “Dat is een beetje de schuld van de dambond, die heeft pas te laat de moeite gedaan om iets aan het imago van het dammen te doen. En het helpt ook niet mee dat de gemiddelde leeftijd van dammers zo hoog ligt. Ik ben twintig, maar in de ereklasse is de gemiddelde leeftijd 48. Veel van die mensen hebben dat van huis uit meegekregen vóór het digitale tijdperk, toen werd er nog veel vaker gedamd.”

Toch wegen de voordelen van het dammen op tegen de nadelen, volgens Rick. “Doordat het zo’n strategisch spel is merk ik dat ik er ook veel aan heb in mijn studie. Creatief en methodisch kunnen handelen en vooruit kunnen denken zijn vaardigheden die bij mijn studie bedrijfskunde erg van pas komen. Dammen lijkt op het eerste gezicht ‘maar een spelletje’, maar er zit zoveel achter dat je ook in het bedrijfsleven kunt gebruiken. Maar dat neemt niet weg dat het wel eens lastig is om het dammen te combineren met mijn studie. Op zich gaat studeren redelijk soepel, maar als ik ineens twee weken weg moet voor een wedstrijd in Salou is dat wel eens lastig met projecten.”

Wereldkampioen
Wie denkt dat dammen alleen maar een net en eervol spel is, komt bedrogen uit volgens Rick. “Het is gewoon toegestaan om af en toe vuil te spelen en je tegenstander te hinderen, maar als je het te bont maakt wordt er wel wat van gezegd. Daarom is het de kunst om het subtiel te doen: je hebt er wat oudere spelers tussen zitten die er een hekel aan hebben als het schijfje niet perfect in het middel van het hokje staat. Dan ga ik dat dus natuurlijk expres doen. Of als mijn tegenstander al tien minuten met denken bezig is, ga ik hem lekker wat te drinken aanbieden of hem uit de concentratie halen door heel irritant op de tafel te tikken. Dammen is echt pure psychologische oorlog!”

Rick is ambitieus, maar wereldkampioen worden staat niet op zijn bucketlist. “Dat zou echt te veel tijd en moeite kosten en dat kan ik gewoon echt niet opbrengen. Bij dammen werk je met een ranglijst gebaseerd op een puntensysteem, en ik sta nu op 1250. De allerbeste speler van Nederland staat op 1595. Het lijkt me wel heel erg vet om ooit mee te doen aan een NK voor senioren, maar dat is puur voor mezelf. Dammen is geen voetbal, voor het geld hoef je het echt niet te doen, dat valt vies tegen.”

Tekst: Joppe Varkevisser
Foto: Gerben Rink