Er zou minder gepest worden op Windesheim als we elkaar respecteren en iedereen ‘er toe doet’, denkt Piet Westerhuis, vertrouwenspersoon op Windesheim.
Pesten krijgt steeds meer aandacht. De week tegen het pesten heeft als thema: ‘Je doet er toe’. Dit jaar staat de rol van de docent bij pestgedrag centraal. Achterliggend idee is dat de docent alles in huis heeft om te werken aan een veilige groep. Dat is erg belangrijk want in een groep waarin het sociaal veilig is, wordt er weinig gepest en komen studenten tot leren.
Als docent speel je een grote rol in het realiseren van een prettige en veilige groep. Kortom: als docent heb je een belangrijke rol om te realiseren dat de studenten er toe doen. Als docent let je bijvoorbeeld op de cohesie en het taalgebruik binnen de groep en heb je oog voor de rol van de individuele student in de groep. Gepeste mensen ontwikkelen een beschermingsstrategie. Dat kan vechten, vluchten of bevriezen zijn. Als docent ben je alert op deze strategieën. En je vraagt door als een student gedrag laat zien waar je vragen bij hebt.
Wat is pesten eigenlijk? Pesten kan op heel veel verschillende manieren voorkomen bij zowel studenten als onder collega’s, zoals: roddelen over iemand, kwetsende of beledigende opmerkingen over iemand maken. Genegeerd worden door een student of een collega is een vorm die de meeste impact heeft op het functioneren van de ander.
De ARBO-wet verstaat onder pesten: alle vormen van intimiderend gedrag met een structureel karakter van één of meer werknemers (of studenten!) gericht tegen een werknemer of een groep van werknemers die zich niet kan verdedigen tegen dit gedrag. Vaak is het de opzet van de dader om een andere persoon te kwetsen of te vernederen.
Pesters gedragen zich strategisch, slachtoffers vertellen het niet zo snel tegen hun leidinggevende, zij houden het voor zichzelf of in kleine privé kring. Het wordt anders als je luistert naar de persoonlijke verhalen van studenten en medewerkers die gepest worden. Dat zijn de verhalen die wij als vertrouwenspersonen helaas regelmatig horen.
Pesten heeft dus in alle opzichten een grote invloed op de beleving van je werk, maar de gevolgen strekken zich ook uit tot in je privé leven. Waar het om gaat is dat je het gevoel krijgt dat je er niet meer toe doet en dat je niet wordt gezien.
Waar het in je leven om gaat is dat je wilt dat je er wel toe doet. ‘Er toe doen’ betekent dat ik zelf mag ervaren dat mijn leven zinvol is. Het zegt iets over de kwaliteit van mijn bestaan. Het is uiteraard heel goed mogelijk dat je niet altijd deze beleving van heelheid ziet in je eigen leven; op een moment dat je gepest wordt, vervaagt alle zin en plezier in je leven.
Er toe doen betekent ook dat ik de ander benader vanuit het perspectief dat de ander er toe doet en er mag zijn vanuit zijn of haar authenticiteit. Er toe doen betekent ook dat de ander mij benadert vanuit het perspectief dat ik er toe doe.
Respect voor elkaars integriteit! Samengevat: ‘er toe doen’ zegt iets over de kwaliteit van het individuele bestaan, maar ook over de relatie van mij met mijn collega’s en van mij in mijn relatie met studenten. Er is een soort wederkerigheid in de relatie, een balans.
Uitgangspunt voor ons is daarbij een fundamentele gelijkwaardigheid in de relatie tussen mensen. Hoe kunnen we ons sterk maken tegen pesten op Windesheim? Het belangrijkste wapen hierbij is het goed kunnen observeren en communiceren met elkaar.
Piet Westerhuis (tel. 06 29827947) en Nel van der Loos (tel. 06 53461259) zijn vertrouwenspersoon op Windesheim. Deze week (19 tot en met 23 september) is de landelijke Week tegen het pesten.
Bekijk op Sharenet de videoregistratie van de Dialoogtafel over pesten: https://media.windesheim.nl/Mediasite/Play/b5a3648569aa426394818213ba9ad3e31d
