Studenten showden in de krant van 10 november naar een fitte lichaam in #fitgirls #fitboys. Volgens associate lector Tommy Visscher is dat niet verkeerd, alleen moet je hierin niet doorslaan.
Twee pagina’s in de vorige win’ waren gewijd aan Fitgirls and Fitboys. Op zich goed, zou je denken, dat de win’ zo gegrepen is door fitheid en gezondheid. Twee pagina’s! Fitgirls and fitboys krijgen een kick van het laten zien van hun actieve gedrag en strakke lichamen op media zoals Instagram. Ze “krijgen alleen maar positieve reacties.” Fitgirls en Fitboys willen daarmee anderen inspireren om ook fit te worden. Maar, zonder gevaar is al die aandacht voor Fitgirls en Fitboys niet.
De uitingen van deze meiden en jongens zijn sterk gericht op uiterlijk en motivatie. Dat zijn ook de twee belangrijkste drijfveren achter anorexia nervosa. Dit weekend nog bleek dat anorexia nervosa steeds meer voor komt en bij steeds jongere kinderen, zelfs bij kinderen van 8 jaar. Anorexia nervosa is een aandoening waarbij mensen, kinderen in dit geval, niet of zeer weinig eten om zo dun mogelijk te worden. Patiënten met anorexia nervosa voelen zich te dik. Als hun lijf er niet strak genoeg uitziet, volgens henzelf, zelfs als er al sprake is van ondergewicht, zien ze vet in de spiegel.
Het meest zeggende citaat op de twee pagina’s uit de win’ over Fitgirls en Fitboys was: “Nobody is too busy. It’s just a matter of priorities.” Motivatie is belangrijk dus. Maar, als die motivatie doorslaat naar ongeremd fanatisme loopt men gevaar op tekorten aan essentiële elementen in de voeding. Een redacteur van deze win’ wees me op de term hiervoor: Orthorexia. Hetzelfde zien we bij patiënten met anorexia nervosa: ook zij zijn heel goed in het ontwikkelen van een zeer sterke motivatie, zeker als ze daarop worden aangesproken. Een verkeerde motivatie hier, namelijk om niet of bijna niet te eten. Een levensgevaarlijke situatie.
Er is nog een tweede bezwaar tegen een sterke nadruk op motivatie. Als het niet lukt om fit te worden, is er namelijk niet automatisch sprake van ongemotiveerde burgers. Ook mensen die sterk gemotiveerd zijn, lukt het niet om zich gezonder te gaan gedragen. Te veel elementen in onze directe omgeving maken het te makkelijk om ongezond gedrag te vertonen. De ongezonde keuze is te vaak de logische keuze geworden. Uitspraken als “It’s just a matter of priorities” doen veel mensen pijn. Zij voelen het geheven vingertje en ervaren de onterechte boodschap van “gebrek aan motivatie” als “Eigen schuld, dikke bult.”
Begrijp me niet verkeerd. Ik zou niet willen beweren dat Fitgirls en Fitboys of de auteurs van de twee pagina’s over dit fenomeen in de vorige win’ de schuld moeten krijgen van anorexia nervosa bij jongeren en kinderen. Maar, blijkbaar moeten we nog wel heel veel HBO-professionals meegeven in het onderwijs hoe moeilijk gedragsverandering is. Motivatie is belangrijk, maar er is veel meer nodig dan motivatie om gezond gedrag te bevorderen. Laten we alsjeblieft oppassen met het benadrukken van motivatie bij ongezond en gezond gedrag. De gezonde keuze is al lang niet meer de logische keuze, ook niet als er sprake is van motivatie.
Geïnteresseerd? Schrijf je in voor de Minor De gezonde stad. Die draait weer vanaf september 2017. Ook voor studenten van buiten Gezondheid en welzijn.
Tommy L.S. Visscher, Associate lector De gezonde stad
TLS.Visscher@windesheim.nl
