Je zult maar als huidig havist of net afgestudeerde MBO ’er op de voorlichtingsdag van Windesheim afkomen om direct geconfronteerd te worden met een billboard waarop de prangende vraag staat: “Wie ben jij?”. Bam, die komt dan wel even binnen. Alsof je tegenover de priesteres Pythia in het oude Griekenland staat, die destijds op dergelijke levensvragen orakelvol antwoordde: Ken U Zelve.
Dat ik eerst bij mezelf te rade moet gaan, zou mij als aankomend en nieuwsgierig Windesheimer behoorlijk afschrikken. Ik zou daarentegen graag willen weten wat het instituut voor mij zou kunnen betekenen in mijn voortdurende zoektocht naar een steeds zinvoller en gelukzaliger leven. Door het plompverloren stellen van deze grote levensvraag wordt de student eerst en vooral teruggeworpen op zijn of haar identiteit, die op dat moment voor velen nog een groot vraagteken is.
Het is een teken des tijds. Onze samenleving blijft zich maar door individualiseren en het wrange is dat dit bij velen juist een identiteitscrisis oplevert. Je ziet dit niet alleen terug in allerlei social media, maar ook in het onderwijs komt de persoonlijkheidsvorming weer in beeld. Competentie- en samenwerkingsgericht onderwijs verdwijnt naar de achtergrond en het domein van subjectivatie (zoals onderwijsgoeroe Gert Biesta omschrijft) verschijnt volop in de schijnwerpers.
Prima hoor. Ik heb zelf de nodige ontwikkelingen in golfbewegingen zien komen en gaan, maar laten we bij het surfen op deze veranderingen vooral de balans bewaren tussen alle drie domeinen die Biesta onderscheidt. Bijvoorbeeld door meer aandacht te vragen voor socialisatie, komt er beter evenwicht in onderwijsprogramma’s. Studenten vakkundig voorbereiden op een leven als lid van een gemeenschap en hen kennis laten maken met mooie tradities en goede praktijken.
Terug naar de aankomende student, die nog steeds verward naar de billboard opkijkt. Die wil niet in zichzelf gekeerd raken en narcistisch naar zijn navel staren. Hij wil weten, voelen en ervaren wat hij kan verwachten van de verschillende opleidingen, wanneer hij zich hier aanmeldt. Laten we in onze voorlichting daar eerst helder en volledig inzicht in verschaffen en pas gaandeweg de opleiding hen uitdagen een antwoord te formuleren op de vraag: “Wie ben ik?”
HERMAN VERVELD
is docent sociale wetenschappen aan de calo
