Onze hogeschool beoogt uitdagend en inspirerend onderwijs te bieden. Een bevlogen, deskundige en betrokken docent is daarbij onontbeerlijk, zegt Vincent Radewalt.
Het zal echter niemand ontgaan zijn dat het slim gebruik van ICT een steeds grotere rol speelt bij het komen tot een ideale leeromgeving. We zetten stappen met bijvoorbeeld de nieuwe ELO en platforms als ‘Windidactief’ en de community ‘Blended Learning’ (hoeveel procent van onze collega’s zal deze al eens bekeken hebben, vraag ik mijn ineens af). Maar, als we onze beoogde ambities willen waarmaken, mag er een tandje bij.
Socioloog Everett Rogers stelde in zijn boek ‘Diffusion of innovations’ (1962!) dat het verstandig is om producten aan te passen aan de mate waarin een bepaalde groep geneigd is een innovatie te omarmen. Bedrijven hanteren deze theorie om een bepaald product in de markt te plaatsen, kijk bijvoorbeeld naar de productstrategie van Apple. Vrij naar Rogers zou Windesheim deze theorie kunnen gebruiken bij onderwijsinnovatie en het gebruik daarbij van ICT.
Een kleine groep zogenaamde ‘innovators’ is er als de kippen bij als er een innovatief product voorhanden is. Dat deze duur is en vermoedelijk nog vol bugs en kinderziektes deert hen niet. Zij worden op de hielen gezeten door de eveneens weinig omvangrijke groep ‘early adapters’. Deze groep deinst er evenmin voor terug om tijd en geld te investeren in vernieuwende producten. Wel hebben zij zich al iets meer tijd gegund om zich te verdiepen in het product en spelen via mond-tot-mond reclame een belangrijke rol bij de verspreiding van het product onder de daaropvolgende grote groep: de ‘majority’. Deze kijkt de kat uit de boom, maar omarmt de innovatie zodra de meeste risico’s uitgebannen zijn, het gebruiksvriendelijk is én betaalbaar.
De laggards tenslotte gaan de innovatie gebruiken wanneer het eigenlijk al gedateerd is en er geen enkel probleem in het gebruik meer is.
Terug naar Windesheim: de innovators en early adapters gebruiken lustig hun vrije avonden en weekenden om verschillende state-of-the-art (digitale) onderwijstools uit te proberen en een plek te geven in hun onderwijs. Zij zijn er uiteraard ook als de kippen bij als er subsidies te verkrijgen zijn om zelf innovatief te mogen ontwikkelen. Onmisbare pioniers voor onderwijsinnovaties. Maar dan, de daaropvolgende grote groep…Is deze conservatief? Traag? Lui zelfs misschien? Natuurlijk niet. Volgens Rogers gaat de majority tenslotte niet overstag zolang de innovatieve tools -denk aan sommige van onze systemen- nog niet optimaal bruikbaar zijn; als ze nog te ‘duur’ zijn (te veel tijd kosten om onder de knie te krijgen), te gebruikersonvriendelijk en de beoogde didactische baten niet opwegen tegen de lasten.
‘Tijd’ is een belangrijke factor bij het adopteren van innovaties (wie gebruikt er tenslotte nog sheets?), maar laten we de tijd een handje helpen en onze aandacht richten op de majority. Dus stoppen met het verheerlijken van de kleine groep koplopers en het aanklagen van de grote ‘luie rest’ en onderwijstools zodanig verbeteren dat het ook voor hen aantrekkelijk wordt om ze didactisch optimaal te kunnen gaan gebruiken. En willen we sneller? Creëer systematisch tijd en ruimte om, met behulp van de innovators en early adapters, kennis hierover te delen en elkaar te inspireren. Op naar nóg meer inspirerend en uitdagend onderwijs!
Vincent Radewalt is adviseur onderwijsinnovatie Domein Techniek op Windesheim
In 1962 hadden mensen en bedrijven nog een keuze om innovaties naast zich neer te leggen. Daar kom je anno 2017 niet meer mee weg. Genoeg voorbeelden van (grote) bedrijven die ten onder zijn gegaan door gebrek aan innovatie. Daarbij is Windesheim een onderwijsorganisatie met als doel mensen op te leiden voor de toekomst. Als wij niet willen of kunnen innoveren, is Windesheim dan nog wel de onderwijsinstelling die mensen kan opleiden voor een baan in de toekomst?
Beste Vincent,
je hebt gelijk. Innovatie is niet het speeltje van de innovators, maar is belangrijk voor iedere professional die serieus werk maakt van zijn onderwijs. Al langere tijd proberen we vanuit de dienst Bedrijfsvoering en met name vanuit het Mediacentrum Blended Learning (lees: onderwijsinnovatie m.b.v. ICT en AV) zo goed mogelijk te ondersteunen. Blended Learning werd als ingewikkeld ervaren (moest er ook nog eens allemaal bij gedaan worden), terwijl iedere docent in principe altijd bezig is (of hoort te zijn) met het vernieuwen van zijn of haar onderwijs. Die onderwijsvernieuwing, dat een van de belangrijkste elementen is van het Nieuwe Onderwijsconcept, ligt ons na aan het hart. Door met initiatieven als Blowup en WinDidactief (neem eens een kijkje op WinDidactief.nl) te komen proberen we kennis- en informatiedeling, interactie en een stimulans aan docenten te bieden om over de drempels heen te stappen die mogelijk belemmerend werken bij het vernieuwen van hun onderwijs. Met de bril van studenten worden juist die vernieuwingen aan docenten voorgelegd en wordt door studenten en docenten gezamenlijk onderzocht hoe die vernieuwingen kansrijk kunnen worden geïmplementeerd in het onderwijs. Het Forum Onderwijsconcept (zie ook: https://communities.windesheim.nl/pub/Platformonderwijsconcept/Pages/Default.aspx) en WinDidactief zullen in de komende maanden worden samengevoegd tot een platform waar juist interactie tussen alle belanghebbenden centraal staat en als doel heft het verbinden van opleidingsteams met elkaar en met daarbij doorklinkend de ‘voice’ van de studenten. Het medium moet een toegankelijke en prikkelende omgeving worden waar regelmatig gebruik van wordt gemaakt, een bron van inspiratie, met diepgang (en historie). Best cases, tools, ervaringen, experimenten, suggesties en innovaties zijn daar te vinden. Innovators meet laggards, early adopters meet late majority.
En veel initiatieven zijn ook nu al te vinden in onze ELO, op Sharenet in communities en op bijvoorbeeld het Mediaportaal (media.windesheim.nl). Vergeet daarbij ook niet wat Lab21 en bijvoorbeeld de Corporate Academy aan docenten kunnen bieden. Vanuit het Mediacentrum zullen wij – zo veel mogelijk in samenwerking met onze onderwijs makende collega’s – blijven ondersteunen bij de vernieuwingsinitiatieven. Zo zullen we bijvoorbeeld binnenkort nieuws brengen over ons Lightboard, een innovatie die we samen met studenten van Electrotechniek en Werktuigbouwkunde hebben ontwikkeld. De tools zijn er, de kennis en kunde is binnen ons Windesheim aanwezig, in feite staat niets ons in de weg om vandaag nog te gaan beginnen met experimenteren (en ja: dan mag er ook wel eens iets mislukken..) en te blijven innoveren. En laten we daarbij overigens niet vergeten: er wordt al veel gedaan aan het maken en geven van “inspirerend en uitdagend onderwijs”.
Peter van Helsdingen
Manager Mediacentrum