Het irriteert mij mateloos. Iedereen gebruikt het te pas, maar vooral te onpas: “Heb jij ook een soort van griep te pakken?” Nu gaat het me niet om die vervelende griep die weer zou heersen, maar om ‘een soort van’. Een vreselijk anglicisme, dat welig tiert in ons taalgebruik en typerend is voor onze samenleving. Overgewaaid uit Amerika, waar – zeker sinds Trump – kennelijk niets meer lijkt wat het is.
Maar het is ook onwenselijk, dit gebruik van ‘soort van’, want het verhult de kern of de waarachtigheid van wat er gezegd en bedoeld wordt. We weten het niet meer precies, we zijn zoekende naar de waarheid, naar datgene wat betekenisvol is en ons nog echt raakt. Nietzsches dolende mens, die met een brandende lantaarn overdag naar God zoekt, is kennelijk nog steeds een leidend beeld.
Ik merk het niet alleen in de dagelijkse gesprekken, maar ook wanneer we hier op Windesheim in dialoog gaan over de zogenaamde nieuwe strategische koers. “Nee”, hoor ik Henk Hagoort op een Calo-brede studieochtend in het debat nog zeggen, “gepersonaliseerd leren is niet een soort van individuele leerroute.” Maar wat het vervolgens wel is, werd in dit gesprek ook niet helder. En dan is het lastig discussiëren, wanneer ideeën en concepten alle kanten opvliegen. Het betekenisvolle opleidingscurriculum dat we op de Calo al jarenlang aanbieden en er zorg voor draagt dat de uitval van studenten sterk binnen de perken wordt gehouden, wordt er niet beter op wanneer we ons gaan committeren aan de nieuwe koers van het CvB.
Misschien is dat wel de reden dat we ons steeds meer laten dataficeren. Mensen zijn wispelturige en wanordelijke wezens, maar met nulletjes en eentjes valt niet te spotten. Die zijn eenduidig en kraakhelder. Windesheim wil het probleem van uitval van studenten oplossen met ‘Big data’: studenten zijn eenvoudig en efficiënt aan te sturen op grond van de data die je over hen hebt. De bedoelingen zullen oprecht (weer zo’n modewoord) zijn, maar we raken op deze wijze verzeild en verstrikt in een totalitair werkend systeem. Mensen laten zich niet beheersen. Dat ervaren wij dagelijks in het (bewegings)onderwijs: spelers zijn wij en geen soort van data!
Herman Verveld
is docent sociale wetenschappen aan de calo
