Pieter van Essen werkte deze zomer vijf weken op het Griekse eiland Lesbos om bootvluchtelingen te helpen. Pieter vond de situatie zó mensonterend dat hij een noodkreet schreef aan minister-president Rutte.
Hoe kwam je erop om deze vluchtelingen te gaan helpen?
‘Lesbos is een van mijn favoriete vakantiebestemmingen. En ik heb jaren – vóór mijn tijd op Windesheim – gewerkt voor projecten van het internationale Rode Kruis. Vlak voor de vakantie bedacht ik me vrij spontaan dat ik tijdens die vijf weken ook best kon gaan helpen in kamp Moria. Dat is het grootste vluchtelingenkamp op Lesbos, waar achtduizend mensen hutje-mutje bij elkaar zitten in tenten in een uitzichtloze situatie. Het kamp is berekend op slechts twaalfhonderd mensen. Het was erger dan ik ooit bij vluchtelingenkampen zag, ze hebben bijvoorbeeld maar één toilet per zeventig mensen. De omstandigheden zijn mensonterend en soms zelfs onveilig.’
Wat voor werk deed jij in het kamp?
‘Ik werkte daar als ‘volunteer manager’ logistiek voor de stichting Bootvluchteling. Deze stichting heeft als hoofddoel het runnen van de school en de bibliotheek van het kamp, plus een medische post. Ik regelde de logistiek rondom de vrijwilligers, die daar meestal ook als vakantiehulp werken. Het is niet makkelijk de school draaiend te houden, we zoeken leraren onder de vluchtelingen en mensen die taalles kunnen geven of vertalen in Engels, Frans, Farsi en Arabisch.’
Wat heeft je het meest geraakt?
‘Deze mensen zijn fors getraumatiseerd – eerst door wat er gebeurde in hun land, daarna tijdens de vlucht en nu doordat ze geen kant op kunnen in het kamp – en dat geldt ook voor de kinderen. Sommigen zitten alleen in het kamp, zonder ouders. Dan is het toch prachtig als je zo’n kind ziet lachen als er muziek gemaakt wordt of gezongen. Ze hebben dan even een uitlaatklep en wat afleiding van alle stress. Dat is ontzettend belangrijk.’
En toen besloot je een brief naar Rutte te schrijven?
‘Ja, ook dat was een spontane actie. Ik dacht ik schrijf hem gewoon op persoonlijke titel. Ik heb geschreven dat ik hem vanuit de grond van mijn hart wil vragen de situatie in Moria hoog op de agenda te plaatsen van de nationale- en Europese politiek. Het is onbeschrijflijk onder welke erbarmelijke omstandigheden de mensen hier moeten leven. Tien Europese landen hoven maar achthonderd vluchtelingen op te nemen en het ‘probleem’ hier is opgelost. Ik ben heel benieuwd naar Ruttes antwoord.’
Piet
er van Essen (op de foto tussen twee vrijwilligers in Moria) is op Windesheim docent en manager van de opleidingen International Business and Languages en International Business
Naschrift van de redactie: Pieter van Essen ontving op 1 oktober 2018 een antwoord van de directeur Rijksvoorlichtingsdienst Nawijn. Daarin spreekt hij zijn waardering uit voor Van Essens waardevolle werk op Lesbos. “Het is vreselijk dat veel mensen daar onder zulke moeilijke omstandigheden verblijven.” Een verbetering kunnen andere landen niet bij Griekenland afdwingen, aldus Nawijn. “Nederland onderhoudt nauw contact met de Griekse autoriteiten om waar mogelijk en opportuun druk uit te oefenen en ondersteuning te bieden.” Rutte heeft zijn Griekse collega hierover onlangs aangesproken tijdens de informele Europese Raad.
