Zeg eens wat in het Fries

“Thank God no.” Dat is mijn standaardantwoord wanneer iemand mij erop wijst dat ik helemaal geen Fries accent heb. En daar ben ik trots op. Op dat ABN-toontje, het kunnen verbloemen van een ZAAI-stem (je weet wel, die serie van vroeger met postbode Siiimóóón). Natuurlijk komt het accent om het hoekje kijken wanneer ik met mijn moeder bel. Sterker nog: wanneer ik in mijn moederstaal spreek, hoor je het accent als een echo in een beerput. Tien boeren bij elkaar.

Maar waarom ben ik er zo trots op dat je het Friese niet hoort? Doutzen Kroes heeft een accent van hier tot Tokio en er is bijna niemand op deze wereld die niet zo wil zijn als zij. Is het schaamte? Of gewoon gemak? Want erg leuk is het niet, wanneer iemand hoort dat je uit Friesland komt. “Zeg eens wat in het Fries dan. Gewoon, zeg maar wat.” Alsof je een muntje in mijn machine gooit en er op commando, speciaal voor jou, een zelfverzonnen zin uitkomt. “Fries? Dat is toch butter, brea, groene tsies?” Ja bijna. Zeggen we ook dagelijks tegen elkaar. Butter, brea en groene kaas.

Vorige week zat ik in de trein richting Leeuwarden. Zat ik daar lekker rustig met Spotify in mijn oren naar het uitzicht te kijken, tot er een hork binnen kwam lopen: “Gaat deze trein door Friesland? Bah, dat doe je me toch niet aan!” Ik stond op het punt om er wat van te zeggen. Voor het eerst voelde ik me een trotse Fries. En dat houdt niet in dat ik vooraan sta bij een Elfstedentocht. (“Jij kunt vast goed schaatsen hè.” Hoe vaak me dat niet gevraagd is…) Dat betekent ook niet dat ik een bordje bij mijn voordeur heb hangen met de tekst: Hier praten we Frysk. En al helemaal niet dat ik vind dat Friesland een eigen land zou moeten zijn.

Het betekent dat we best trots mogen zijn op onze afkomst. Dat we iedereen de ruimte moeten geven om dat te zijn, trots. Dat iedereen lekker zichzelf mag zijn. Wil je dat ik dat in het Fries zeg, speciaal voor jou? Dat elkenien himsels wêze kin, butter brea.

 Michelle van der Molen