“Mam, ik had een 7,8 voor ringzwaaien!”
Toen mijn dochter nog in de brugklas zat, had ze de gewoonte om haar cijfers tegelijk met haar rugzak de kamer in te slingeren.
Ik schoot in de lach. “Kómma acht?”
Ja, een beetje vreemd was het wel, gaf ze toe.
Het went snel om voor alles een cijfer te krijgen, maar deze gewoonte heeft een keerzijde. Dat merk ik ook als schrijfdocent op Windesheim.
Onlangs begeleidde ik een studente bij het herschrijven van haar scriptie. Ik had haar inleiding gelezen en van feedback voorzien en we maakten een afspraak om de opmerkingen door te spreken. Tijdens ons overleg wees ze naar een alinea met veel rood erin en vroeg: als ik deze zinnen aanpas, is de inleiding dan voldoende?
Ik was een moment uit het veld geslagen omdat de kern van het probleem niet zat in een paar spelfouten meer of minder, maar in het doorgronden van de tekst. “Probeer me eens in eigen woorden te vertellen waar jouw onderzoek over gaat,” vroeg ik.
Pas na lang doorvragen kwam er een verhaal. Het kostte deze studente moeite om los te komen van het jargon en van de eisen die in het format waren verwoord. Begrijpelijk, want in de aanloop naar de scriptie was er nadrukkelijk naar het format verwezen. En toch… schrijven is soms net als ringzwaaien. Als je tijdens het ringzwaaien bedenkt hoeveel punten je krijgt voor de stand van je tenen en hoeveel voor de stand van je hoofd, kun je nooit vrijuit zwaaien. Met schrijven is het niet anders.
Een goede tekst is meer dan de optelsom van een paar verplichte onderdelen. Je kunt pas helder schrijven als je gedachten helder zijn. Daarvoor moet je in eigen woorden kunnen samenvatten wat je hebt onderzocht en hoe je dat deed. Wie zich verdiept in de handeling zelf, of dat nu ringzwaaien is of schrijven, hoeft zich niet langer bezig te houden met punten tellen. Dan komen de punten vanzelf.
Mooie column, en de inhoud is me uit het hart gegrepen. Bij TaalporTaal (van het Studiesuccescentrum van Windesheim Zwolle) is dit precies wat we doen: studenten helpen hun gedachten helder te verwoorden voor scriptie of verslag. Een format kan zeker nuttig zijn, maar als je eerst zelf nadenkt voordat je heel veel woorden typt, verloopt het schrijven van teksten al een stuk makkelijker. Bij dat nadenken kunnen wij je helpen door vragen te stellen. Er zijn nog een paar plekken vrij in de ScriptieWerkplaats, maar individueel afspreken kan ook!
Niet alleen bij scripties loop je tegen dit probleem op, maar ook bij allerlei technische documentatie. Als je studenten een format meegeven richten ze zich daar voornamelijk op zonder na te denken over waarom ze een bepaald stuk documentatie schrijven, wat het doel is.
Beste Paul, jouw eigen tekst is ook lastig om te lezen (want niet helemaal foutloos). Kijk bijvoorbeeld nog eens naar je tweede zin. Ik kom trouwens met alle plezier voor een groepje docenten vertellen hoe je studenten kunt helpen zelf betere teksten te maken.