Het was zondagavond, normaal hing ze voor de tv. Nu zat ze op een harde houten bank in een kerk waar ze gewoonlijk aan voorbijfietste. Nee, ze geloofde niet in God, had ze ook nooit gedaan. Ze was meegegaan met een christelijke vriend die wekelijks naar die kerk ging. Hij had gevraagd of ze een keer meewilde.
De liederen snapte ze niet, zei ze toen ik haar een paar weken later sprak. En de muziek, ze schreef zelf ook nummers, had best een goede beat kunnen gebruiken. De dominee was een kalende man van middelbare leeftijd die wel aardig leek, maar ze kon zich achteraf niet meer herinneren wat hij had gezegd.
Er was wel iets blijven hangen en dat liet haar niet los. Ze zei: ‘die mensen doen iets met hun dankbaarheid’. Dat legde ze uit: ‘ik bedoel daarmee dat zij dankjewel zeggen dat ze leven. En ook dankjewel dat er liefde is enzo. Ik ben ook blij dat ik leef, maar ik zeg daar nooit dankjewel voor. Ik weet trouwens ook niet wie ik daarvoor zou moeten bedanken, ja, mijn ouders misschien.’
Wat mij trof was dat zij niet alleen maar dacht ‘dit snap ik niet’, maar door de vorm heen de inhoud kon zien. Ik bedoel dit: ze hoorde muziek en woorden die haar niets zeiden, maar ze voelde aan wat de mensen op dat moment deden. Het was haar opgevallen, zo zei ze, dat al die mensen het echt leken te menen. En dat ze op die avond een manier en vorm hadden om dankjewel voor het leven te zeggen.
Achteraf was ze vooral daarmee bezig: ‘hoe kan ik dat doen, dankbaar zijn? Moet ik tegen bepaalde mensen dankjewel zeggen, moet ik iets doen voor iemand anders die ik niet ken. Of zal ik dat elke morgen als ik uit bed stap hardop zeggen? Of is dat gek?’ Dat laatste is trouwens een gebruik in een bepaalde meditatietraditie, wie weet is dat wel iets voor haar. Gek is het dan ook niet, hooguit zal haar vriend even moeten wennen als hij bij haar blijft slapen.
Ze was bang dat ze het zou vergeten als ze niets zou doen. Dat klopt ook wel denk ik. We hebben voor zoiets woorden, rituelen of andere mensen nodig. Na die avond in die kerk zocht zij naar een vorm die bij haar paste.
Martin Jans is studentenpastor van Windesheim, ArtEZ en KPZ Zwolle
