Anwal Essannoussi, student human resource management van Windesheim Almere, heeft haar opleiding in een open brief opgeroepen werk te maken van de bestrijding van racisme en discriminatie.
“Uit onderzoek blijkt dat sollicitanten met een migratieachtergrond bij gelijke geschiktheid, ongeacht cijfers en aanbevelingen op hun cv, tot 15 procent minder reacties van werkgevers ontvangen dan kandidaten zonder migratieachtergrond.”
Wat kunnen studenten daartegen doen?
‘We worden opgeleid tot HR-professionals. Door bewustzijn te creëren bij studenten, in het bijzonder HR-studenten, kan er op de werkvloer racisme worden tegengehouden. Hierdoor krijgen potentiële medewerkers gelijke kansen om gelijkwaardig en onbeoordeeld behandeld te worden. Educatie is hierbij de sleutel. Hopelijk zal het zo generatie op generatie minder worden.’
Anwal Essanoussi’s interesse voor het thema racisme en discriminatie werd sterk aangewakkerd door de black lives matter beweging. In Zwolle volgde ze de minor “solidariteit in tijden van sociale afstand”. Die bestond uit twee modules en in de tweede module kreeg ze als eindopdracht dat ze een maatschappelijk probleem moest aanpakken.
‘Ik heb er toen voor gekozen om een Open Brief te schrijven gericht naar mijn opleiding. Daarin doe ik de aanbeveling om het thema racisme en discriminatie op te nemen in de bestaande vakken of om een nieuw vak toe te voegen, bijvoorbeeld “diversiteit”. Ook doe ik de aanbeveling om geld beschikbaar te stellen voor onder meer gesprekken en curriculaire inhoud over racisme en de rol van ras in de samenleving zoals cursussen, gastlezingen en studiereizen.’
“Ik adviseer de studie om het thema racisme en discriminatie op de werkvloer, samenhangend met werving & selectie in bestaande vakken (…) of eventueel een nieuw vak op te nemen.”
‘Wat bijvoorbeeld heel erg tekortschiet in het onderwijs is dat er gedurende de studie veel gastdocenten worden uitgenodigd, maar er is weinig diversiteit. Het zijn, kort gezegd, allemaal witte mannen en vrouwen en ik kan me moeilijk herkennen in hun positie. Het zou een mooi aandachtspunt zijn om daar diversiteit in aan te brengen.’
De studentenpopulatie in Flevoland is heel divers en Anwal vindt het belangrijk dat elke student zich in de studie kan herkennen, en dat er meer aandacht komt voor gekleurd talent.
‘Door het klimaat wat er nu heerst lijkt het alsof daar gebrek aan is terwijl dat niet geval is. Er wordt overheen gekeken, omdat mensen niet denken aan een gekleurd persoon in die rol terwijl de expertise er wel is op de Nederlandse werkvloer.’
Hoe reageerden je collega-studenten en de docenten op je open brief?
‘Allereerst is het niet belangrijk wat studenten en docenten hiervan vinden: racisme en discriminatie zijn een nationaal probleem dat aangepakt moet worden. Uit de opleiding vloeien mensen die het werkveld/de diversiteit/inclusie in alle lagen van de samenleving/werkvloer gaan bepalen en vormgeven. Zonder inclusie is er geen vertegenwoordiging van mensen van andere afkomst, geaardheid, gender of leeftijd. Ik hoor van studenten en docenten dat er zeker behoefte is meer aandacht voor dit thema, maar ze niet zo goed weten op welke manier het uitgevoerd kan worden.’
Denk je dat je Open Brief effect zal hebben?
‘Er is een mooie discussie op gang gekomen die ervoor heeft gezorgd dat er op korte termijn al zaken worden toegevoegd aan het onderwijs. We hebben bijvoorbeeld het vak Duurzame inzetbaarheid, daarbinnen wordt er extra aandacht besteedt aan het racisme en discriminatie vanuit het perspectief van psychosociale belasting. Ook wordt er een nieuw onderdeel toegevoegd in de tweedejaars stage die vanaf januari gaat starten. En het onderwerp wordt volgend jaar ook opgenomen in het vak werving en selectie. Ik vind het mooi om te zien dat er naar aanleiding van één brief gelijk wordt gehandeld vanuit het HR-docententeam.’
Maar dat was, wat jou betreft, ook hard nodig…
‘De Amerikaanse activiste en geleerde Angela Davis zei ooit: “In een racistische samenleving is het niet genoeg om niet-racistisch te zijn, we moeten antiracistisch zijn.” Racisme is een probleem in de Nederlandse samenleving.’
Lees hier de open brief van Anwal Essannoussi
Beste Anwal, dank voor de moed om dit op te schrijven. Je kaart een moeilijk probleem aan. Het klopt dat Windesheim een witte organisatie is. Wat mij betreft veel te wit. Dat heeft deels met de regio te maken, maar deels gaat ook het mechanisme ”witte” privileges op. Uit vele sociale psychologische studies blijkt dat groepen mensen toch altijd een voorkeur hebben voor ”gelijkgestemden”. Bij sollicitaties gaat dat mechanisme, onbewust overigens, ook vaak op. Mensen zoeken herkenning in huidskleur, gender, seksualiteit, opleidingsniveau, religie, klasse, etniciteit enzoverder. Dat zijn diepliggende reflexen die nog terug te voeren zijn op ons primitieve reptielenbrein. Dat breindeel van ons zoekt veiligheid en geen diversiteit. Het minderheidsprobleem blijft daardoor wel altijd in stand. Hoe dit op te lossen? In mijn optiek kan discriminatie en uitsluiting op diversiteit gronden alleen maar structureel opgelost worden. Het kabinet werkt nu aan een wetsvoorstel diversiteitsquotum voor universiteiten en hogescholen. Dat lijkt een stap in de goede richting, maar als je tussen de regels doorleest, dan lees je ook dat er pas ”echte” stappen ondernomen worden als hogescholen en universiteiten de quotum in 2025 niet behalen. Kortom, het verplicht stellen wordt nog zeker vijf jaar uitgesteld en tot die tijd ben ik bang dat al die witte privileges nog gewoon aan elkaar worden doorgegeven.