Het interview met cmr-voorzitter Claudia Tempels waarin ze kritisch kijkt naar de flexibilisering van het onderwijs plus de reactie van het cvb middels een open brief leidde tot verschillende gedachten van Windesheimers. Lees hier de reactie van Lector onderwijsinnovatie en ICT Anneke Smits:
Claudia Tempels stelt, als voorzitter van de CMR, een aantal belangrijke zaken aan de orde rondom de strategische koers. Haar overkoepelende punt is het ontbreken van een open en gezonde dialoog met de werkvloer (studenten, docenten, lectoraten, roosterbureaus, …) over het zowel het fundament van de strategische koers als de concrete invulling ervan. De open en gezonde dialoog waarom zij vraagt betekent niet een vraag om nog een keer dezelfde uitleg of nog meer posters, inspiratiebijeenkomsten en PowerPoints. Het betekent een vraag om daadwerkelijke invloed op de strategische koers en de concrete invulling daarvan.
Die vraag komt van het grootste kapitaal dat we hebben op de hogeschool; het menselijk kapitaal. Dat zijn de studenten en de onderwijsprofessionals op de werkvloer die met elkaar één van de beste brede hogescholen in Nederland vormen. Hun vraag komt direct voort uit hun diepgevoelde wens om duurzame leerprocessen te realiseren, op grond waarvan studenten kunnen functioneren in een beroep zoals dat nu bestaat en als verantwoordelijke burger in de maatschappij. Duurzame leerprocessen die bovendien een vruchtbare basis vormen om door te kunnen en willen studeren als maatschappelijke veranderingen daarom vragen. Claudia stelt dan ook een vraag die uitermate serieus genomen moet worden.
Om het proces van dialoog, waarbij werkelijk geluisterd wordt en invloed mogelijk is, te bespoedigen lijkt het belangrijk om bij alle Windesheimers (natuurlijk ook de studenten!) meningen, vragen en verbeterpunten ten aanzien van (het fundament van) de strategische koers te inventariseren in nauw overleg met de CMR. Dit zou bijvoorbeeld kunnen middels een Windesheim-brede survey. Een survey heeft immers als voordeel dat niet alleen de luide stemmen gehoord worden, maar ook de zachte. Op basis van analyse van de uitkomsten kan vervolgens een prioritering aangebracht worden voor de verschillende kern-onderwerpen. En dan is essentieel om op basis van meerdere perspectieven gezamenlijk in dialoog tot de benodigde verbeteringen te komen. Die perspectieven komen van studenten, docenten en andere onderwijsprofessionals, en natuurlijk ook van de lectoraten die het onderzoeksperspectief inbrengen.
Dat onderzoeksperspectief is relevant omdat het aanbrengen van grote wijzigingen in het onderwijs nodeloos riskant is voor jonge mensen in afwezigheid van perspectieven als ‘wat weten wij hier al van’ en ‘hoe pakt dit eigenlijk echt uit in de praktijk’. Geen van de grote begrippen in de strategische koers lijdt onder een gebrek aan onderzoek. We weten er al gelukkig al heel wat van, ook al omdat deze begrippen al heel wat jaren meegaan. Eén van mijn grote vragen, als onderzoeker, luidt dan ook hoe kunnen we het wetenschappelijk perspectief over ‘wat werkt’ en ‘(hoe) werkt het echt in onze praktijk?’ beter meenemen in de strategische koers?
Natuurlijk is dit niet mijn enige vraag. Ik heb er vele, waarvan ik hier een aantal voorbeelden zal geven die natuurlijk nadere concretisering vergen. Zo heb ik vragen over de kwaliteit van de geformuleerde leeruitkomsten, en de invloeden daarvan op het keuze- en leerproces van studenten, op de studeerbaarheid en op de rol van de docent. Over de (overmatige?) afhankelijkheid van toetsing/bewijsvoering, en de invloed daarvan op leerprocessen en docentgedrag. Over het belang van zorgvuldige curriculumopbouw voor de kwaliteit en de duurzaamheid van leerprocessen. Over de rollen van de docent en de rol van ICT. Over de vraag wat het principe van ‘eigen regie’ doet met studenten die deze regie (nog) niet kunnen nemen. Over de invloed van individuele leerroutes op inclusie. Over de energie-uitputting die optreedt bij het maken van keuzes uit veel mogelijkheden. En over of veel eigen keuzes tijdens bacheloropleidingen eigenlijk echt wel leiden tot beter toekomstig functioneren in de maatschappij en hoe dat dan precies werkt.
Als we nadenken over mogelijke verbeteringen dan zijn die nooit simpel en recht toe recht aan. Onderwijskwaliteit kan gezien worden als een ‘wicked problem’. Dat wil zeggen dat er nooit simpele en altijd geldige antwoorden zijn. Als we samen op een zorgvuldige manier verbeteringen gaan construeren, met medeneming van het onderzoeksperspectief, raken we ook verlost van het probleem dat groepje x een grote groep y van hoogopgeleide professionals moet overtuigen van een set specifieke oplossingen. In plaats daarvan komen we tot cocreatie, tot betere oplossingen en tot natuurlijk draagvlak. De rol van het CvB wordt dan om deze grote dialoog te faciliteren en te entameren en het allerbeste boven te halen wat in onze hogeschool in gezamenlijkheid voorhanden is. En met grote interesse te luisteren, te begrijpen en te waarderen en in die ruimte en tijd echte gezamenlijke ontwikkeling mogelijk te maken.
Claudia’s vraag om dialoog betekent een vraag om multiperspectiviteit en gezamenlijke verstandige invloed op de strategische koers en de concrete invulling daarvan. Niet met inspirerende bijeenkomsten en herhalingen van zetten, niet onder druk van (nieuwe) digitale systemen, maar met echte open uitwisseling waarin duidelijk wordt hoe we gezamenlijk in kleine goed overdachte stappen verstandig vormgeven aan onderwijsvernieuwing. Hiervoor is het, net als in de landelijke politiek, nodig dat het tegengeluid voortdurend openlijk gezocht, gehoord, gewaardeerd en geïntegreerd wordt. Het debat moet gevoerd worden zodat we tot cocreatie en gezamenlijke regie kunnen komen. Studenten én onderwijsprofessionals hebben samen veel essentiële vragen en beschikken gezamenlijk over een groot reservoir aan kennis, ervaring en creativiteit op het vlak van onderwijsleerprocessen. De kunst is om dat reservoir te mobiliseren op een manier die alle stemmen de kans geeft om vrijmoedig te spreken. En dan de dialoog te voeren. Zodat we samen concreet en gedragen, vorm kunnen geven aan nog beter onderwijs.
Welke vragen heb jij over de strategische koers en de concrete uitwerking ervan? #Durftevragen
De uitkomsten van onze onderzoeken, vind je hier:
https://liveadminwindesheim.sharepoint.com/sites/LectoraatOnderwijsinnovatieenICT
