We zaten op kussens op de grond, twintig studenten en ik. Om ons heen hingen felgekleurde prenten, voor ons stond een altaar met beelden en veel oranje. We waren te gast in de Sri Shiv Mandir, een hindoetempel in Rotterdam. De kelder van een betonnen pand was omdoopt tot religieuze gebedsplek.
De pandit, de priester, ging enthousiast in gesprek met de studenten. We filosofeerden over de ziel, de dood en het maken van keuzes. Niets werd voor je bepaald, aldus de priester. Het lag aan jezelf, wat jij doet, jouw karma. Jouw verantwoordelijkheid. De laatste vraag kwam van een student die zichzelf niet religieus noemde. Ze was benieuwd: ‘Mag een hindoe seks voor het huwelijk’?
Moraal
Iedereen was weer vol aandacht, zo gaat dat bij seks. ‘Bij christenen mag dat niet’, zei de student erbij. Ik besefte op dat moment dat ik als christen niet aan haar beeld voldeed. Het geldt voor veel religieuze tradities: ze lijken aan de buitenkant vaak te gaan over regels en moraal, over wat wel en niet mag. Maar ze zijn van binnenuit gezien veel diverser.
Dat bleek later op de dag ook. Een levenslustige oudere vrouw die orthodox-Joods was vertelde dat haar traditie veel regels kent. Maar, zo zei ze: ’mijn vader leerde me dat ik zelf goed moet nadenken. En dat doe ik’. Ze hield zich niet aan alles wat werd voorgeschreven maar voelde zich thuis in haar traditie. Ze leerde erdoor nadenken en het gaf haar leven diepgang.
Levenswijsheid
Zo gaat het vaak. Spreek je mensen die in een religieuze traditie staan dan gaat het veel meer over een ‘way of life’, een levensstijl. Gaat het over toewijding aan wat ons verstand te boven gaat, over het zoeken naar levenswijsheid in oude tradities. Om je te laten beïnvloeden door inspirerende verhalen. Leefregels blijken vooral wegwijzers te zijn.
Zonder wegwijzers zijn het, als je niet oppast, algoritmes op Facebook of trending topics die bepalen wat je denkt en vindt. Doe mij dan maar een traditie met levenswijsheid die anderen hebben doorgegeven. Om van te leren en te beseffen dat ik ook niet alles weet. Vervolgens ben ik zelf verantwoordelijk voor wat ik doe. Deze houding herkende ik bij de Hindoe priester en de Joodse mevrouw.
Martin Jans is studentenpastor van Windesheim, ArtEZ en KPZ Zwolle
