Hogere prijzen en oplopende energierekeningen; alle studenten krijgen ermee te maken. Waarop kun je bezuinigen?
Fleur: ‘Het voelt oneerlijk om telkens meer te betalen’
Student Commerciële Economie Fleur Hamstra ging een paar maanden geleden samenwonen met haar vriend. Ze moeten nu al meer dan 250 euro extra energiekosten ophoesten vergeleken met toen. “We hebben de verwarming niet meer aan gezet en zijn ook niet van plan dat te doen.”
Met een koude herfstdag zou je het liefst tegen de verwar – ming aan willen kruipen of lekker warm douchen. Maar voor vierdejaars Fleur (21) is dat niet meer een realiteit. “We betaalden in het begin rond de 175 euro per maand aan gas- en energiekosten. We zijn daarom maandelijks minder gaan gebruiken om hogere kosten te vermijden.” Maar het tegenovergestelde gebeurde. “De maand daarna betaalden we ineens rond de 300 euro. Een enorme stijging. Die maand daarop zaten we op 440 euro. Het voelt oneerlijk om elke keer meer te betalen, terwijl we minder verbruiken.” Fleur is op zoek gegaan naar andere manieren om warm te blijven: “Als we het ’s avonds koud krijgen, pakken we een dekentje of een warme trui. Verder heb ik nu een verzwa – ringsdeken gekocht. Als ik daaronder lig, krijg ik het nooit meer koud.
Spaarpotje
De oplopende rekeningen zijn niet zonder gevolgen. Om alles te kunnen betalen is Fleur meer uren gaan werken op haar bijbaan in delicatessenwinkel de Zuivelhoeve. Maar dat is niet genoeg, ze moet ook een deel van haar spaargeld gebruiken. “Ik red het nu net omdat ik een spaarpotje heb opgebouwd naast mijn studie. Als ik dat niet had, moest ik nu echt veel meer gaan werken.”
Doordat het leven zo duur is geworden, moet Fleur soms lastige keuzes maken: gaat ze uit met vrienden of blijft ze thuis? “Ik nodig nu vaker mensen uit om thuis te borrelen. Net zo leuk en een stuk goedkoper.”
Toekomst
Het brengt stress met zich mee dat Fleur nu veel moet werken om alles te kunnen betalen, terwijl ze daar eigen – lijk geen tijd voor heeft naast de studie. Toch ziet ze een lichtpuntje aan het eind van de tunnel. Fleur: “Ik hoop dat ik straks meer lucht krijg als ik na mijn studie fulltime ga werken en er een vast inkomen is. Tot die tijd is het nog even behelpen.”
Amber: ‘Ik ga neuzen bij aanbiedingen’
Derdejaars Amber Terburg woont thuis, waar de gesprekken dagelijks gaan over de gestegen prijzen en zuinig omgaan met energie. “Thuiswonen scheelt mij een hoop studieschuld.”
Bij Amber (23), communicatiestudent in Almere, zijn er thuis vaak discussies over bezuinigen. “Bijvoorbeeld rondom het douchen; mijn broertje is geneigd om lekker zijn tijd te nemen. En dat soms wel twee keer per dag. Dat kan nu gewoon niet meer.” Het was voorheen ook al een irritatiepuntje tussen Ambers broertje en haar moeder, maar nu komt er meer bij kijken dan alleen een gefrustreerde zucht. “Als hij zowel vóór als ná het sporten gaat douchen, nou, dan wordt mijn moeder dus erg boos. En dat snap ik ook wel heel erg goed.
Boodschappen
Voorheen was de familie eigenlijk alleen maar bij de Albert Heijn te vinden voor de dagelijkse boodschappen. Nu gaat dat anders. “We gaan nu altijd naar de Lidl of Aldi, omdat het daar gewoon een stuk goedkoper is. Alleen voor sommige speciale producten zoeken we nog wel eens de Albert Heijn op.” Ook merkt Amber dat ze steeds vaker gaat neuzen bij de aanbiedingskratten als ze langs winkels loopt.
De prijsstijgingen raken de hele familie. Waar de gebruikelijke boodschappen voor zo’n 200 euro in werden gekocht, krijgen ze nu veel minder voor die prijs. “Wat we nu regelmatig doen, is koken in hele grote hoeveelheden. Dan vriezen we een hoop in en hebben we veel eten voor een relatief lagere prijs. Onze vriezer zit lekker vol, zoals waarschijnlijk bij veel huishoudens.”
Zelfstandigheid
Amber is blij dat ze nu thuis woont vanwege de stijgende kosten. “Het scheelt mij een hele hoop studieschuld.” Maar voor de 23-jarige student is dat niet altijd even gemakkelijk, omdat ze vijf jaar geleden al een tijd op kamers woonde en aan meer zelfstandigheid gewend raakte. “Ik was het huis uitgegaan omdat ik klaar was met bij mijn ouders wonen. Maar toen kwam onverwacht een moment waarin ik ziek werd en niet kon studeren of het huishouden doen: ik niet anders dan terug naar huis. Gelukkig gaat het nu tussen mij en mijn ouders veel beter dan vroeger.”
Paul: ‘Ik blijf ver weg van de normale supermarkt’
Student Journalistiek Paul Kaiser woont op kamers. Zijn gasrekening is verdriedubbeld en hij schrikt van de hoge prijzen van boodschappen. Die haalt hij liever niet in de gewone supermarkt, want die is te duur
Derdejaars Paul (22) gaat voor zijn boodschappen liever naar de markt in het Zwolse centrum. Hij vindt het prachtig om op de markt te zoeken naar de beste ingrediënten om mee te koken. Vroeger aan de hand van zijn vader, nu alleen: “Toen ik op kamers ging wonen is dat niet gestopt.” Paul gaat ook graag naar de Turkse supermarkt Erdem in de wijk Holtenbroek, voor zijn brood, vlees en groentes. Voor boodschappen blijft Paul liefst ver weg van de grote supermarktketens. “Wat je daar koopt is niet alleen kwalitatief stukken slechter, maar ook veel duurder!”
Overpriced
Toch dringt ook op de markt en in de Turkse winkel de inflatie door. “Je merkt wel dat het wat duurder is dan voorheen, vooral bij het vlees. Maar nog steeds is het daar lang niet zo extreem als in de supermarkt.”
De ‘overpriced troep’ uit de supers wordt volgens Paul vooral gekocht uit gemakzucht. “Je betaalt eigenlijk voor je gemak; mensen willen niet zo graag op zoek naar de speciaalzaakjes. Terwijl dat juíst heel gezellig is en er veel meer persoonlijkheid bij komt kijken.” Paul vertelt hoe hij afgelopen weekend een zak appels gratis kreeg op de markt, omdat de fruitboer zijn outfit leuk vond. Hij loop nu stage, waardoor hij het druk heeft en laat thuiskomt. “Daardoor ga ik dan tóch wat sneller naar de Jumbo, maar ik schrik daar erg van de prijzen. Paul’s gouden tip voor studenten die willen besparen op hun boodschappen? “Neem eens de moeite om vijf minuutjes verder te fietsen voor een winkel.”
Energieprijzen
Paul heeft als kamerhuurder bij SSH ook te maken met de stijgingen van de gasprijzen. Zijn gasrekening wordt bepaald op basis van het gemiddelde van alle appartementen op zijn gang.” Paul: “Ik denk dat ik veel meer betaal dan wat ik verbruik. Want ik lette daar ook vóór de stijgingen altijd al op: de verwarming staat nooit aan en ik kook elektrisch.
Zijn gasrekening is in twee jaar tijd verdriedubbeld, van twintig euro in de maand naar 62 euro. “Toch wel lullig, eigenlijk moet ik opdraaien voor andermans kosten.”
Thirza: ‘Ik weet dat alles weer beter gaat worden’
Communicatiestudent Thirza Louwes woont thuis met haar ouders en broers. Het huis is flink verduurzaamd, maar ze kijkt met zorgen naar de stijgende winkelprijzen. “Ook in de bakkerij waar ik werk stijgen de prijzen bizar.”
“Boodschappen vonden we al duur, maar nu is er een duidelijk verschil. Dit jaar merk je in de supermarkt echt dat producten flink duurder zijn geworden. Vooral producten onder de euro zijn hard gestegen”, zegt derdejaarsstudent Thirza (20).
Toen de eerste prijsstijgingen begonnen besloot het gezin te gaan verduurzamen. “We hebben zonnepanelen laten plaatsen en we koken niet meer op gas maar op inductie. Dat maakt al veel verschil. We hebben ook boven en beneden een airco geplaatst die kan koelen én verwarmen. De verwarming kan daarom uitblijven.” Ook zijn er afspraken gemaakt in het gezin om te besparen. “We proberen nu korter te douchen, dus rond de 5 á 10 minuten.”
Dure boterham
Thirza ziet op haar bijbaan bij ‘De Echte Bakker’ ook grote veranderingen. “Toen ik daar ongeveer drie jaar geleden kwam werken, kostte een speltbrood rond de 3 euro. Inmiddels betaal je er €4,10 voor. Dat is toch een bizarre stijging voor één brood? Vroeger kocht ik het soms, maar nu niet meer. Die prijs is niet meer normaal.”
Cakes en koeken gingen van rond de 4 naar 6 euro. “Klanten willen dat soms niet meer kopen door de hoge prijs. We zijn zelfs een aantal klanten verloren doordat alles zo duur is geworden.”
De prijsstijgingen hebben Thirza bewuster gemaakt van haar financiële situatie. “Ik heb geen loonsverhoging gehad, dus de inflatie is niet meegenomen in mijn loon. Ik kan dus minder sparen, wat als gevolgen heeft voor mijn toekomst.”
Onmogelijk
Thirza zou graag op zichzelf willen wonen, maar ze stelt die keuze voor nu maar even uit. “Met torenhoge huur- en energieprijzen wordt het straks onmogelijk voor jongeren om het huis uit te gaan. Toch weet ik dat de economie op een punt weer om zal draaien en dat alles weer beter gaat worden. De grote vraag is: wanneer zal dat zijn?”
Teksten: Serena Caruso en Helen van Wincoop
Foto’s: Herman Engbers
