Kort geleden werd de Armoedeweek georganiseerd op Windesheim. Een goed en noodzakelijk initiatief over een onderwerp dat nog steeds in taboesferen verkeert. Ik weet er alles van. Het eerste deel van mijn jeugd werd ontsierd door ontberingen. Mijn ouders werkten wel, allebei op het minimumloon, maar moesten er alles aan doen om aan het einde van de maand rond te komen, wat natuurlijk moeilijk wordt met drie kinderen.
Als ik aan mijn basisschoolperiode denk, herinner ik me vooral de stomme dingen: we konden niet mee met de schoolreisjes, voor de klassenfoto was geen geld en de meeste kinderen spraken honderduit over hun huisdier, maar bij ons thuis was een beest geen optie.
Ik schrijf dit niet om medelijden te oogsten. Dát is namelijk het ergste wat er is. Wat me wel is opgevallen, door de jaren heen, en dat baart me nog steeds veel zorgen: er bestaat weinig empathie voor mensen die in armoede zijn opgegroeid. Dat zoiets psychisch door blijft werken, voor de rest van je leven, lijkt niet echt bekend onder de massa.
Ik sprak laatst Joop van den Ende, een van de rijkste mensen van Nederland, en die vertelde mij zeer openhartig dat hij nog steeds elke dag is bevangen door de angst om alles kwijt te raken, waarmee hij dus terug zou moeten naar vroeger, toen zijn familie bijster weinig had.
Op Windesheim, bijvoorbeeld in de colleges, is het daarom altijd goed om scherp op elkaar te letten, zonder irritant of belerend te worden. Als iemand er financieel niet uitkomt en je vangt daar signalen van op, helpt het al om even naar die persoon te luisteren.
In de eerste jaren op Windesheim vroeg ik me altijd af of ik de dingen kon kopen: boeken, laptops, opnameapparatuur. Ik sprak er niet eerlijk over. Toen ik eens met een oud Basisboek Journalistiek kwam aankakken, een versie van tien jaar geleden, gekocht in de kringloopwinkel, kreeg ik op mijn kop.
Ik had het ook eerlijk kunnen zeggen. Maar die atmosfeer was er niet. Laten we daar meteen verandering in brengen.
