Vlak voor de kerstvakantie sommeerde onderwijsminister Robbert Dijkgraaf hogescholen en universiteiten voorlopig te stoppen met het actief werven van buitenlandse studenten. Wat voor impact heeft dit voor internationale Windesheimopleidingen?
De groeiende toestroom van buitenlandse studenten brengt volgens de landelijke politiek momenteel meer negatieve dan positieve effecten met zich mee. Het gaat dan vooral om de hoge werkdruk bij docenten en druk op de woningmarkt. Door een motie van de Tweede Kamer mogen Nederlandse onderwijsinstellingen geen nieuwe internationale studenten werven tot de minister met een nieuw plan komt. Maar deze maatregel kwam volledig onverwacht, en de genoemde ernst van de problematiek speelt niet, of in veel mindere mate bij Windesheim. Internationale voltijdopleidingen Global Project and Change Management (GPCM) en International Business (IB) zijn er de dupe van.
Cultuurmix ís het curriculum
“Het verbaast mij dat de minister, die zelf ook een onderwijsachtergrond heeft zó snel gehoor gaf aan de wens van de kamer”, vertelt Derk Jan Kiewiet, die als MT-lid de twee internationale opleidingen in zijn portefeuille heeft. “Internationalisering is belangrijk voor de ontwikkeling van mensen. Daarvoor hoef je niet per se zelf naar het buitenland te gaan; met een international classroom kun je ook buitenlandse invloeden naar je toehalen. Het is goed dat we daar in Nederland mee begonnen zijn, maar de focus lag de laatste jaren meer op het werven van buitenlandse studenten die geld opleveren, en er is minder nagedacht over de consequenties van het binnenhalen van die studenten als je kijkt naar de kwaliteit van het onderwijs en de huisvesting van die studenten.”
Er wordt vooralsnog geen onderscheid gemaakt in vakgebied en type opleiding, iets dat directeur Kiewiet, ook enorm verbaast.
“Internationalisering ís bij ons het curriculum: alle vakken worden gegeven vanuit een internationaal perspectief. Dat is iets heel anders dan een universitaire opleiding Psychologie die in het Engels gegeven wordt om maar buitenlandse studenten te trekken. Ik had dus graag gezien dat de minister in ieder geval onderscheid zou maken tussen opleidingen die inherent internationaal georiënteerd zijn, en opleidingen waarbij het Engels slechts dient als instrument.
Ook Sportkundestudent Nick Buren, voorzitter van het Erasmus Student Network Zwolle (voorheen SUN) baalt van het besluit. “Ik wil internationals die lang of kort in Zwolle studeren graag een tweede thuis bieden. Door in contact te zijn met andere culturen leren we elkaar wereldwijd beter te respecteren en begrijpen. Als er minder internationals komen hebben studenten juist veel minder culturele interactie met elkaar, dat zou ik heel zonde vinden. Vorig semester hadden we binnen ons netwerk een buddy die International Business studeerde. Komend semester iemand die Global Project studeert. Die studenten zijn voor ons heel belangrijk want internationale studenten die hier studeren leren het beste van elkaar.”
Afhankelijk van beurzen
Bij de opleiding International Business komt 10 tot 15% van de studenten uit het buitenland, bij Global Project and Change Management ruim 60%. Een groot deel van die internationale studenten worden normaliter geworven via onderwijsbeurzen in het buitenland.
Internationaal recruiter Erna Balk reist voor haar werk regelmatig door Europa om Windesheim te vertegenwoordigen, maar ook om studenten goed voor te lichten over studeren in Zwolle: “Dit voorjaar had ik toevallig twee internationale beurzen op de planning staan, in Budapest en Riga, en die heb ik op kerstavond abrupt moeten cancelen. Dat is ontzettend vervelend want alle voorbereidingen waren al gedaan: de vliegtickets waren al gekocht en de beurzen waren al betaald. Het fijne van internationale onderwijsbeurzen is dat je studenten persoonlijk spreekt. Áls mijn reis naar Riga nog doorgaat, gaat er een student mee die zelf ook uit Riga komt. Zo kan zij andere studenten vertellen hoe het is om van Riga naar Zwolle te verhuizen. Je wilt studenten graag het complete plaatje meegeven voor ze hier naartoe komen, en niet dat ze afhaken omdat ze bepaalde onderdelen over het hoofd hebben gezien. Bij online werven mis je dat persoonlijke contact.”
Erna heeft geen zorgen als de maatregel in zijn huidige vorm van kracht blijft, al zal haar werk mogelijk wel veranderen. “Opleidingen die hun studenten voorbereiden op een internationaal werkveld kunnen dat het beste doen door internationale studenten binnen de opleiding zelf te hebben, zodat ook Nederlandse studenten allerlei verschillende ervaringen, culturen en werkwijzen meekrijgen: dat doel blijft overeind staan. Als je in het buitenland lastiger kunt werven moet je er meer geld en creativiteit tegenaan gooien om hetzelfde doel te bereiken.”
Ook directeur Derk Jan Kiewiet vindt de maatregel op dit moment vervelend, maar hij maakt zich vooralsnog geen zorgen over het bestaansrecht van zijn opleidingen. “Het afzeggen van een aantal beurzen betekent dat Windesheim op dit moment al minder goed zichtbaar is. Dat zou voor de aanmeldingen voor het komende studiejaar wel consequenties kunnen hebben. Vooral bij de opleiding Global Project zal de impact van een eventuele terugval in aanmeldingen groter zijn als er minder internationale studenten komen, omdat je zo het uitgangspunt van een international classroom minder goed kunt waarborgen. Uiteindelijk kan dat wel ten koste gaan van de onderwijskwaliteit.
Maar ik hoop nog steeds dat de minister tot inzicht komt en meer nuance aanbrengt in zijn plannen. Mocht dat niet zo zijn, dan zullen wij daar op moeten acteren. Ik vertrouw zeker in de creativiteit en flexibiliteit van onze recruiters maar in andere manieren van werving gaat wel meer tijd en energie zitten die ook ergens anders aan besteed had kunnen worden. En het is nog maar de vraag of we dan het gewenste effect krijgen.”
Tekst: Reinhilde van Aalderen
Illustratie: Judy Ballast
