Op een frisse 20 april liet Rutger Las, lerarenopleider Biologie, samen met zijn studenten zien dat biodiversiteit overal te vinden is. Ook op onze eigen Windesheimcampus.
‘Het gaat slecht met de Nederlandse natuur en biodiversiteit’, horen we vaak. Maar deze stelling is volgens docent Rutger Las echt te kort door de bocht. Tijdens een korte lezing in de C-kantine vertelt hij het genuanceerde verhaal: “Biodiversiteit; het geheel is meer dan de som der delen. We worden in onze maatschappij én door de media vaak geconfronteerd met het begrip uitsterfte. Maar, is het wel terecht dat we moed verliezen? In Nederland gaat het bijvoorbeeld heel goed met de vleermuis, een dier dat voor biodiversiteit ontzettend belangrijk is. En dat het zo goed gaat staat niet op zichzelf; we hebben er als mens actief aan bijgedragen om voor vleermuizen een prettigere leefomgeving te maken, en dat helpt!”
Maar wat is dat nou, biodiversiteit? Het omvat eigenlijk alles wat op aarde leeft. Van dieren, bomen en planten tot micro-organismen, en daar elke soort van. “Naar verwachting zijn er tussen de vijf en honderd miljoen soorten, waarvan wij er ‘slechts’ een miljoen hebben ontdekt. Soorten komen en gaan, en dat is heel normaal”, vervolgt Rutger. “Veel soorten zullen we dan ook pas ontdekken als ze al uitgestorven zijn.” Biodiversiteit hebben we nodig voor de afbraak van natuurlijke resten en CO2, voor de productie van voedsel, medicijnen, bouwmateriaal, brandstoffen en grondstoffen. Wellicht een open deur, maar schade aan biodiversiteit is dus indirect ook schade aan onszelf, de mens.
“Toch hoeven we geen radicale klimaatactivisten te zijn en snelwegen te blokkeren om iets bij te dragen voor de natuur”, vertelt Rutger hoopvol. “Alle kleine beetjes helpen.” Hij noemt verschillende acties die je zelf zonder al te veel moeite kunt uitvoeren. Zoals het verwijderen van tegels uit je tuin, niet maaien in de maand mei om de toegang naar bloemen voor insecten te vergemakkelijken, kleine gaatjes maken in schuttingen zodat egels vrij kunnen rondlopen, zonder dat het een kattencorridor wordt. Rutger vat biodiversiteit dan ook samen in vier kernboodschappen: “Biodiversiteit is overal, het is dynamisch, een spiegel van de wereld en van onszelf.”
Groene zoektocht op de campus
Dan staat een aantal studenten op, en wanneer iedereen jas en das om heeft nemen ze het nieuwsgierige publiek in groepjes mee op safari. Tweedejaars biologiestudenten David en Anouk begeleiden ons de campus op. Hun ogen vallen als eerst op een jong Drents krentenboompje, die zijn naam te danken heeft aan zijn eigen populariteit in de gelijknamige provincie. “In Drenthe is ‘ie een paar honderd jaar geleden massaal in de bossen gepland, maar oorspronkelijk komt dit boompje helemaal niet uit Drenthe maar uit Amerika. Het is dus een exoot”, vertelt David enthousiast. Het jonge boompje naast de nieuwe parkeerplaats achter het D-gebouw is omringd met klimop. “Die is wel inheems”, roept David. Oorspronkelijk komt de klimop voor in Nederlandse bossen. Daar groeit het over de bodem, en klampt zich vast aan andere bomen en struiken. David lacht. “Klimop wordt ook wel ‘bomenwurger’ genoemd, maar dat is een fabeltje.”
Volgende generatie
Zowel het krentenboompje als de klimop zijn volgens David en Anouk beiden goed voor de Nederlandse biodiversiteit, omdat ze bloemen met stuifmeel geven aan insecten, en besjes aan vogels. Dus zelfs bij een parkeerterrein is biodiversiteit te vinden. “Dat is ook wat ik graag in mijn lessen wil meegeven”, benadrukt Anouk. “Als je aan leerlingen vraagt wat natuur is denken ze gelijk aan oerwouden, maar natuur is heel dichtbij, en zit in hele kleine dingen. Draai maar eens en stoeptegel om en kijk eens wat je dan tegenkomt.”
De lezing en campussafari ‘Vier de Lente’ zijn georganiseerd door het programma Duurzaamheid. Het programma verspreidt kennis en inspiratie met als doel ons onderwijs, onderzoek en onze campussen te verduurzamen.
Wil je zelf bijdragen aan een duurzame hogeschool, heb je voorbeelden van of ideeën over hoe jij binnen je werk of studie bijdraagt aan een duurzame wereld, sluit je dan aan bij het Changemaker netwerk (collega’s) en de Green Hub (studenten). Voor meer info mail naar programmaduurzaamheid@windesheim.nl
