Ik moet niet ouder geweest zijn dan een jaar of tien, toen ik op een familieverjaardag mijn oudtantes geheimzinnig hoorde spreken over “K”. Wat “K” inhield wist ik niet, maar de ernstige, fluisterende toon waarop erover gesproken werd, maakte het voor mij duidelijk dat “K” een onderwerp betrof, waar ik als kind geen vragen over behoorde te stellen.
Enige tijd later vroeg ik het aan mijn moeder. “Kanker”, zei ze.
Het hebben van kanker ging lange tijd gepaard met een soort spirituele geheimzinnigheid. Dat had met de ongeneselijkheid en onvoorspelbaarheid ervan te maken: door het maar niet bij de naam te noemen en er niet al te veel over te spreken zou het misschien jouw deurtje wel overslaan. Dit taboe heeft generaties kankerpatiënten schaamte en onbegrip opgeleverd. Soms is het nodig de dingen gewoon bij de naam te noemen om er over te praten.
Dat dacht ik ook toen ik in de WIN de term “N-woord” las, waar blijkens de context vermoedelijk “neger” bedoeld werd. Als woke-isme al bestaat, dan is het dit. Laten we onmiddellijk stoppen met deze uit Amerika overgewaaide polariserende puristische onzin. Overigens ben ik van mening dat “neger” desondanks een racistisch woord is dat naar de vuilnisbelt van de Nederlandse taal verwezen dient te worden, om alleen in historische context daar nog vandaan gehaald te worden. Laat dat duidelijk zijn.
Het gebruik van “godverdomme” probeer ik ook te vermijden om geen aanstoot te geven, maar het lelijke woord bestaat nou eenmaal en het wordt gebruikt.
Het afdwingen van een “uitzonderingstaal” met betrekking tot één bepaalde historische misstand (de trans-Atlantische slavernij en haar gevolgen), suggereert namelijk dat er een uitzonderingsposities bestaan in de geschiedenis, waarin alles allemaal nét iets erger was.
Was, om maar een greep uit de ellende der geschiedenis te doen, de genocide op de inheemse bevolking van de Amerika’s minder “erg”? Die kant moeten we niet op willen.
We spreken ook niet over het I-woord als we het minstens zo twijfelachtige woord “indiaan” gebruiken. Om van het F-woord en het H-woord nog maar te zwijgen. Het H-woord kon trouwens lange tijd vervangen worden door het P-woord, maar dat schijnt ook alweer achterhaald te zijn…
Eelco Boss is docent bij Social Work
