Kun je door (overwegend) openbaar beschikbare data te bundelen een helder beeld krijgen in welke delen van wijken veel energiearmoede is? Negen studenten van de opleiding HBO-ICT hebben dit onderzocht.
Het eindresultaat van het werk van de derdejaars studenten, die de minor Data Science volgden, is een interactieve digitale kaart van Zwolle. Hierin is data van diverse partijen bijeen gebracht. De kaart biedt inzicht in hoeverre er komende winter op buurtniveau mogelijk sprake zal zijn van energiearmoede.
Zo valt er bijvoorbeeld uit op te maken in welke delen van wijken er onderconsumptie is. Dit kan erop wijzen dat bewoners de kachel lager zetten dan comfortabel is, of zelfs helemaal uit zetten, om de energierekening te drukken. Gemeente Zwolle en andere organisaties kunnen de info gebruiken om (preventieve) maatregelen te treffen of nieuw beleid te ontwikkelen.
Wat is energie-armoede?
Onderzoeksorganisatie TNO hanteert de volgende drie aspecten die samen de definitie van energie-armoede vormen. 1) Kan een huishouden de energierekening betalen? 2) Heeft men de keuze en middelen om mee te gaan in de energietransitie? 3) Wat is het energielabel / energetische kwaliteit van de woning?
.
Energiearmoede is sinds vorige winter een belangrijk onderwerp, doordat de gasprijzen flink stegen. Vandaar dat de gemeente graag meer inzicht krijgt in welke mate het speelt in Zwolle. “Mensen die echt in armoede leven, zijn wel bekend bij de gemeente”, legt Sikke Visser uit. Hij is docent en onderzoeker binnen het lectoraat Digital business & society en begeleidde de studenten. “Maar door die stijgende energieprijs krijg je dat een deel van inwoners die tot dusver altijd wel de eindjes aan elkaar konden knopen, ook in de problemen dreigen te komen.”
Permanente oplossing
Belangrijkste uitkomst van het project? Het toont de potentie van het verbinden van data, vertelt Visser. Wel werd duidelijk dat de data waarmee de studenten werkten, niet afdoende is. Als voorbeeld geeft hij de informatie over energielabels van huurhuizen. “Die was vaak niet meer actueel.” Daarnaast kan ‘onderconsumptie’ (een lager energieverbruik dan je zou verwachten van een bepaald huis qua bouwjaar, omvang huishouden of energielabel) betekenen dat een huis juist heel goed is geïsoleerd, in plaats van kostenbesparing.
De gemeente kan inwoners die te maken krijgen met energiearmoede op verschillende manieren helpen. Naast het toekennen van een energietoeslag ligt de oplossing vooral in een permanente oplossing: het verduurzamen van het huis, legt Erik Fledderus, lector Digital business & society, uit. “Je kunt een deel van de subsidies ook inzetten voor de verduurzaming van woningen. En als het om huurhuizen gaat, kun je dat natuurlijk samen met de woningcorporaties doen.”
Sociale kaart van Zwolle
De studenten, die waren verdeeld in twee teams, volgden in de tweede helft van vorig schooljaar de minor Data Science. De gegevens waarmee ze aan de slag gingen zijn afkomstig van woningcorporatie SWZ, maatschappelijke organisatie De Kern en Gemeente Zwolle. De studenten werden naast Sikke Visser en Erik Fledderus begeleid door Frank de Jooden.
Het lectoraat Digital business & society is aangesloten bij Alliantie Smart Zwolle, dat vooruitgang wil boeken op verschillende maatschappelijke vraagstukken, zoals armoede. Het is de bedoeling dat de resultaten van dit project (plus bredere facetten van armoede) worden meegenomen in een ‘sociale kaart’ van Zwolle. Daarin worden bijvoorbeeld ook thema’s als eenzaamheid, jeugdproblematiek, sociale cohesie en overlast meegenomen.
Armoedeweek op Windesheim
Het is deze week Armoedeweek. Ook op Hogeschool Windesheim wordt hier aandacht aan besteed.
Van maandag tot en met vrijdag kan iedereen houdbare producten inleveren voor de voedselbank. Dat kan op de volgende plekken: centrale hal hoofdgebouw, de Sparwinkel, in het Student Support Centrum (SSC), de X-kantine, de sportkantine en het T-gebouw.
Op dinsdag 17 oktober is er ’s middags een ‘verdiepingsmoment’ voor sociaal werkers, georganiseerd vanuit Regio Netwerk IJssel-Vecht BPSW. Aanmelden is niet meer mogelijk.
Op woensdag en donderdag vind je in D140 het ‘Beleefhuis’. Hier kan iedereen ervaren hoe het is om rond te moeten komen van weinig geld. Aanmelden hiervoor kan via deze link.
Op donderdag 19 oktober is er een vrij toegankelijke live-uitzending van eerstejaars journalistiekstudenten in het atrium, van 11.00 tot 12.00 uur. Latif Öncül, maatschappelijk werker in Zwolle, oud-student social work van Windesheim is de hoofdgast in deze talkshow. Hij gaat met de presentatoren in gesprek over zijn visie op armoedebestrijding.
Op die dag staat ook de soepbus van het Leger des Heils op de campus, op het voorplein, voor soep en een goed gesprek. Daarnaast zijn er mensen aanwezig van het Financieel Spreekuur, voor financiële vragen of het maken van een afspraak. Meer info vind je op deze Sharenet-site. Afspreken kan het hele jaar.
.
Het team FOSHY (zonder foto) wil nog graag even wat kwijt,
Wij hebben van de Gemeente Zwolle een erg bijzondere opdracht gekregen, het voorspellen van energiearmoede in de gemeente Zwolle. In de eerste periode van het Data Science semester heeft het team veel kennis opgedaan over de technieken in data science, maar dit was niet te zeggen over het onderwerp energiearmoede. Na veel onderzoek hebben wij met elkaar een manier bedacht om energiearmoede te definiëren en om dit zichtbaar te maken via een interactieve kaart.
Wij hopen dat we met deze samenwerking hebben laten zien hoe belangrijk het gebruik van data is, ook en misschien zelfs vooral in maatschappelijke problemen.
Als laatste willen wij graag nog de volgende organisaties bedanken voor hun hulp en samenwerking: Gemeente Zwolle, Alliantie Smart Zwolle, SWZ, Stichting de Kern en Esri.
Harmin Huwaë, Yoran Omlo, Florian van der Burg, Stijn Lootens en Olivier Hoogkamer