Je zou het op het eerste gezicht misschien niet denken, maar ook onder mensen bestaan er paardenbloemen en orchideeën. Een paardenbloem gedijt overal; of je die nu in een omgeving zet met geluidsoverlast en stank, het zal zijn bloei niet in de weg zitten. Een orchidee daarentegen reageert sterk op zijn omgeving. Licht, lucht, sfeer en de juiste combinatie van alles bepalen of hij in staat is zijn prachtige bloemen aan de wereld te tonen.
De metafoor van de orchidee wordt vaak gebruikt om mensen te typeren die hoog gevoelig zijn. Zij zijn namelijk zo gevoelig voor prikkels vanuit hun omgeving, dat die omgeving in sterke mate bepaalt of deze mensen hun kwaliteiten kunnen ontplooien.
Je kunt het beeld van de orchidee ook goed gebruiken voor studenten die met een beperking studeren. Zelf spreek ik regelmatig dyslectische studenten, maar het geldt evenzeer voor iemand met gehoorproblemen, ADD of ASS. Deze groep heeft extra tijd en middelen nodig om goed te gedijen, maar wordt dat gehonoreerd, dan zijn ook zij prima in staat om hun talenten met de wereld te delen.
Het is mooi dat we binnen Windesheim tijd en ruimte hebben om ook de orchideeën tot bloei te laten komen. Tegelijkertijd loop ik soms tegen de labeldrift aan, waar we in de afgelopen decennia als maatschappij zo goed in zijn geworden. Je kunt een heleboel voordelen bij die labels noemen -waaronder passende begeleiding- maar als we niet oppassen creëert het ook een wij-zijgevoel. Wij paardenbloemen zijn toch beter dan de orchideeën, want we zijn sterker, sneller, stabieler en evenwichtiger.
Tsja, wat is ‘beter’? Een paardenbloem is absoluut sterker dan een orchidee, maar daar kun je tegenover zetten dat de bloem van een orchidee subtieler is en daardoor een andere kwaliteit inbrengt. Met mensen is het net zo. Dyslectici zijn over het algemeen geweldige beelddenkers en wie hoog gevoelig is, is ook heel empathisch. Hoe meer we inzoomen op de kwaliteiten van de meerderheid, hoe sneller we over het hoofd zien hoe het gesteld is met de soortenrijkdom. Doodzonde, want hoe zonnig en sterk al die paardenbloemen ook zijn; orchideeën zou ik ook voor geen goud willen missen.
Mijn wens voor het nieuwe jaar is dat we binnen Windesheim oog blijven houden voor een omgeving waarin alle soorten tot bloei kunnen komen. Want hoe beter we elkaars kwaliteiten zien, hoe mooier het bloemenveld dat we met elkaar vormen.
Judith van der Stelt is schrijfcoach en dyslexiespecialist bij het student support centrum (SSC) in Almere
