Denk je als student wel eens: “Waarom gebruikt die docent zulke moeilijke woorden?” Of omgedraaid, denk je als docent wel eens: “Krijgen die studenten een steeds kleinere woordenschat?”
Ik werk al geruime tijd als docent op het HBO. Wat woordenschat betreft bemerk ik een steeds grotere kloof tussen mijn verwachtingen en die van studenten.
Ik moet steeds vaker begrippen omschrijven in plaats van ze met één moeilijk woord te benoemen. Woorden als ‘consistent’, ‘attributie’, ‘competentie’ of ‘plenair’ worden niet altijd herkend of begrepen door studenten. Woorden die jaren geleden nog heel gewoon waren, lijken nu bijna ‘buitenaards’ te zijn geworden.
Gelukkig vragen studenten nog wel eens wat een woord betekent. Ze zeggen erbij dat ze voorkeur hebben voor een uitgebreidere uitleg in plaats van het moeilijke woord. Omdat ze dan beter begrijpen wat de docent bedoelt.
Vooraf lezen
Daarbij speelt mee dat het voor studenten een uitdaging is om de leerstof vooraf te lezen voordat ze naar de les gaan. Vaak wordt dat ‘vergeten’, vinden studenten het ‘te veel’, of ervaren ze de teksten als ‘te moeilijk’.
Het gevolg is dat de waarde van de lessen afneemt. Dat baart mij zorgen.
Er gaat tijdens de lessen te veel tijd verloren aan extra uitleg, soms zelfs aan leestijd. Als docent twijfel je soms of je studenten de toegang tot de les moet ontzeggen als ze de stof niet hebben gelezen.
Dat is een groot dilemma (of kan ik beter zeggen een groot ‘vraagstuk’ 😉?)
Moeten we misschien overstappen op volledig video-onderwijs? Korte filmpjes van (afhankelijk van het platform) een paar minuten tot dik tien minuten, zou dat een oplossing kunnen zijn?
Het stelt de makers van die video’s natuurlijk wel voor hetzelfde probleem: welke woorden kunnen we gebruiken? Als ze alle moeilijke woorden moeten omschrijven in het filmpje, dan is een korte video niet eens mogelijk.
Vaktaal
Voor mij is taalvaardigheid de poort naar kennis en de sleutel tot wijsheid. Dus mijn conclusie is eigenlijk simpel: studenten mogen natuurlijk altijd vragen blijven stellen, maar wanneer een docent een woord heeft uitgelegd gaan we ervan uit dat studenten het daarna onthouden. En dat ze dat ‘moeilijke’ woord daarna ook gaan gebruiken in hun professionele omgeving.
Onze studenten volgen immers een hbo-opleiding. Dus we mogen verwachten dat ze vaktaal begrijpen en adequaat en functioneel kunnen gebruiken.
Cor Niks is docent psychomotorische therapie bij de calo
