Nee, niet alleen het songfestival overspoelt ons met slogans als ‘worden wie je bent’, ‘jezelf zijn’ of ‘vertrouw op jezelf’. Dat doen ook advertenties van hogescholen, reclames van kledingbedrijven en een flink deel van de posts op Instagram. Let wel, het lijkt me geweldig als iedereen zichzelf is, alleen moet ik denken aan deze opmerking van een student: ‘van mijn docent moet ik mezelf zijn, maar niemand vertelt mij wat dat is, jezelf zijn’.
In de module Levenskunst merken mededocent Pascal de Vries en ik dat dit ook helemaal niet zo makkelijk is. Als student onderzoek je in deze keuzemodule een eigen levensvraag. Het is daarmee één groot zelfonderzoek. Dat is ook spannend. Want ‘jezelf zijn’ is niet alleen een vrolijke boel. Je ontdekt waar je bang voor bent of wat je ongemakkelijk vindt. ‘Wees maar even aan jezelf overgeleverd’, zeiden we, ‘en lever je telefoon twee dagen bij ons in’. Nooit leverde een opdracht meer weerstand op.
Mijmer
Bij een andere opdracht lees je een klassieke tekst en die verbind je met je levensvraag. Dat kan bijvoorbeeld een Griekse mythe zijn, een Bijbelverhaal of een Boeddhistische tekst. De opdracht begint met een strikt verbod op googelen naar betekenissen of verklaringen. ‘Sluit jezelf op in je kamer en lees een week lang elke dag deze tekst. Mijmer erover, en kijk wat er bovenkomt als je dan nadenkt over je vraag’.
Ook dit blijkt een lastige opdracht te zijn. Zijn de deelnemers niet gewend om voor zoiets tijd te nemen? Vertrouwen ze zichzelf niet genoeg: denken ze dat ze dit niet kunnen? Is het te onzeker als er geen duidelijke richtlijnen zijn wat je moet doen om tot een antwoord te komen? Wat maakt het zo verleidelijk om weg te lopen bij jezelf?
Gratuite
Ik denk dat alle goedbedoelde gratuite slogans over jezelf zijn één ding vergeten: om jezelf te zijn, en met jezelf te zijn is niet altijd leuk.
Martin Jans is studentenpastor van Windesheim, ArtEZ en KPZ Zwolle
