Ariane Niemeijer: ‘Student moet meer met kunst in contact komen’

Wat is kunst? Een door studenten Kunst en Creativiteit vaak gestelde vraag. En onlangs ook de inzet van een stukje in de WIN waarin een F&C-student stelde dat de blauwe beeldengroep voor het X-gebouw geen kunst was. Dit beeld heet MicroKosmos. Het is gemaakt door kunstenaar Yasser Ballemans en in co-creatie met een groep studenten en medewerkers van Windesheim bedacht. Het drukt uit dat onze hogeschool op zichzelf een kleine kosmos is, en het is geïnspireerd op de vormen van enkele organismen die de groep gevonden heeft in de nabijgelegen IJssel.
Maakt dat het kunst?

Er zijn diverse definities van kunst. Volgens Willem Wever moet kunst aan het denken zetten. Volgens Klokhuis kan kunst niet zo precies gedefinieerd worden en is dat nou precies waarom er heel veel mogelijk is. In de kunst is heel veel vrijheid. En je hoeft ook niet precies te begrijpen wat iets voorstelt, je mag erin zien wat je erin ziet. Het slimme antwoord van kunstenaar Wim T. Schippers als mensen bij het zien van zijn provocatieve werk vragen ‘Is dat nou kunst?’ is steevast: ‘Dat zijn uw woorden.’
Klokhuis stelt met De Dikke van Dale dat kunst ontroering kan veroorzaken. Het woord ‘kan’ is hier essentieel: het kan evengoed zijn dat er geen ontroering plaatsvindt. En dat is bij de F&C-student overduidelijk gebeurd: ontroering is uitgebleven. Het is een kwestie van smaak.

Intimiteit

Kunst is dan ook bij uitstek subjectief: iedereen vindt er iets anders van. En dat maakt ook dat elke kunstenaar zich heel kwetsbaar voelt, wanneer hij zijn kunstwerk in de openbaarheid brengt. Het is immers tot stand gekomen in de intimiteit van het atelier en vaak het product van een zeer persoonlijke zoektocht, en na een uitgebreid artistiek onderzoek al dan niet in co-creatie met vertegenwoordigers van een gemeenschap. Eenmaal tentoongesteld valt het werk ten prooi aan de meest uiteenlopende meningen van mensen die niet altijd de moeite hebben genomen om zich in het werk, of überhaupt in kunst, te verdiepen.

Windesheimkunstdocent Suzan Huijbers, lid van de genoemde groep die MicroKosmos hielp voorbereiden, vertelde me haar gevoel toen ze het – ogenschijnlijk onschuldige – stukje in de WIN las: ‘Het was even alsof de grond onder mijn bestaan werd weggevaagd.’ Gelukkig kon ze de reactie van de student ook relativeren: de betreffende jongen is misschien nog nooit in contact geweest met modern kunst, heeft zich er voor zijn studie althans nog nooit in hoeven verdiepen. En daarom is eigenlijk alleen de WIN zelf aan te spreken op de manier waarop dit verre van empirische vox populi-onderzoekje is uitgevoerd en zonder context is geplaatst.

Openbaarheid

In eerdere columns schreef ik al dat het goed zou zijn als studenten van onze hogeschool meer met diverse kunstvormen in contact zouden komen. Je wereld wordt er groter van. Ooit had Windesheim zelf een docentopleiding Beeldende Kunst, nu ondergebracht bij ArtEZ en de opleiding waar ik zelf inmiddels een zeer succesvol eerste semester heb afgerond. De vraag dringt zich bij mij op: als hier nog een kunstopleiding was geweest, zouden die studenten zich dan ook elke keer zo kwetsbaar voelen als zij hier hun werk in de openbaarheid brachten, en het gevoel hebben zich te moeten verantwoorden tegenover studenten van bijvoorbeeld BMR? In dat geval gun ik ze de veilige artistieke omgeving van een echte kunstacademie. Maar eigenlijk denk ik: als onze BMR-studenten dagelijks geconfronteerd zouden worden met kunstzinnige medestudenten, dan zouden ze de kunsten beter leren kennen.

Het kunstwerk MicroKosmos op de Zwolse campus.

Lees het WIN-artikel over het kunstwerk hier: Stemming: Past dit kunstwerk goed bij Windesheim?

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *