Windesheimstudente Julia Steenbergen moest haar minor in Hongkong vanwege de studentenprotesten onderbreken en keerde terug naar Nederland. “Mijn kamergenoten deden ook mee aan de protesten.”
Julia, student International business & languages, studeerde en woonde vanaf augustus op de campus van de Hong Kong Baptist University (HKBU). Al sinds juni protesteren studenten in de regio Hongkong tegen de overheid en de toenemende invloed van China, met name in het centrum van de stad en op universiteitsterreinen. Nadat de situatie steeds verder escaleerde, besloten de twee universiteiten waar Windesheim mee samenwerkt (de HKBU en de Lingnan University), dat lesgeven en wonen op de campus niet meer mogelijk was.
Hierop haalde Windesheim halverwege november alle studenten die op dat moment voor hun studie in Hongkong verbleven terug naar Nederland. Het ging, naast Julia, om nog een student aan de HKBU en vijf studenten van het Windesheim Honours College. Zij voerden een project uit voor de Chinese YMCA of Hong Kong, een eindje buiten het centrum.
Gemaskerd en in zwart gekleed
Julia kreeg meteen vanaf het begin van alles mee van de protesten. “Toen ik er net was ben ik er een keer middenin beland. Dat was wel even schrikken. De protesters willen mij of andere mensen geen kwaad doen, maar ze zijn gemaskerd en in zwart gekleed, en dat maakte het allemaal wel spannender. Ook op mijn campus gebeurde er van alles. Overal hingen protest-posters en mijn kamergenoten uit Hongkong deden ook regelmatig mee aan de protesten.”
Aanvankelijk was er nog weinig aan de hand, vertelt Julia, maar dat veranderde snel. “De protesten waren meestal in de stad en het bleef vaak alleen bij het weekend en in bepaalde gebieden. Maar op een gegeven moment werd het weer heftiger omdat er een protester was overleden. Daardoor waren de andere protesters natuurlijk overstuur en werd alles weer erger.”
Brandalarm
Ook op haar eigen campus zag Julia de gevolgden van de protesten. “De Pacific Coffee en Starbucks werden gesloopt omdat ze pro-China zijn, dit was de eerste keer dat het echt dichtbij kwam. Alle lessen werden gecanceld en de situatie op de campus leek voor het eerst écht gespannen. De protesters maakten iedereen wakker door om zes uur ’s ochtends het brandalarm af te laten gaan.”
“Op een gegeven moment werd de Chinese University, elders in Hongkong, bezet door politie en protesters en dat ging behoorlijk mis. Vanaf dat moment zijn de protesters bij ons ook begonnen met de school te bezetten en de wegen eromheen af te zetten. Dit was even schrikken, maar ik was nog niet van plan om weg te gaan, al was ik wel bang voor wat er die avond ging gebeuren.”
“Er werden bakken vol met voedsel, kleding, drinken en andere dingen verzameld, omdat ze bang waren voor een bezetting van de politie, net zoals bij Chinese University. De school stuurde alle internationale studenten die avond nog snel naar een hotel, waar we twee nachten zijn gebleven.”
Plotseling afscheid
Vanaf dat moment ging het allemaal heel snel. Julia: “We werden vriendelijk verzocht om een ticket naar huis te boeken en we kregen te horen dat alle lessen vanaf nu online werden gegeven. Ook Windesheim stuurde toen een bericht dat ik beter weg kon gaan en dus heb ik een ticket naar huis geboekt voor de volgende dag. Er werden dat weekend heel erge protesten verwacht, dus ik wilde voor die tijd vertrekken.”
“Ik kon de deur niet meer uit en mijn woning was niet meer veilig. Bovendien gingen ook al mijn vrienden weg en ik had geen les meer, dus was het voor mij klaar in Hongkong, al vond ik het wel heel lastig om zo snel weg te gaan. Het was heel gek omdat je daar drie maanden lang hebt gewoond en vrienden hebt gemaakt. Plotseling moet je binnen een dag afscheid nemen van dit alles. Dat viel mij wel zwaar.”
Onafhankelijkheid
Julia kan de protesterende studenten goed begrijpen, maar vond sommige acties te ver gaan. “De situatie is heel ingewikkeld en ik ben er veel mee bezig geweest. Maar de manier waarop de studenten protesteren, zoals dingen vandaliseren, Chinese winkels slopen en wegen afzetten… daar kon ik het niet altijd mee eens zijn. Het schoot soms het doel voorbij, omdat het soms meer tegen de politie gericht leek dan waar ze echt voor aan het protesteren waren.”
“Maar ik snap waar ze voor vechten. Ze willen niet zomaar een deel van China zijn en hun onafhankelijkheid behouden. Ook zijn ze het niet eens met hoe de politie en de overheid met deze hele situatie omgaat, en dat begrijp ik heel goed.”
Politie op de campus
Ondanks alle onlusten in haar omgeving haar Julia nooit het gevoel dat ze echt in gevaar was. “Gek genoeg niet nee. Hoe dichtbij het ook kwam, de protesterende studenten waren heel vriendelijk en stonden altijd klaar om ook ons te helpen en uit te leggen wat er ging gebeuren. Natuurlijk wist ik, vooral op het laatst, dat er een kans was dat de politie op de campus zou komen en dat er dan traangas en vuur zou komen. Maar dit zag ik niet als een directe bedreiging voor mij. Ik heb me nooit écht onveilig gevoeld, al was het in het begin wel schrikken toen ik er in terecht kwam. Natuurlijk was ik wel constant op m’n hoede, het nieuws aan het checken waar er protesten zijn en zo, dus het gaf wel veel stress.”
‘Gedwongen’ naar huis
Julia kan de beslissing om alle buitenlandse studenten naar huis te sturen volledig begrijpen. “Mijn universiteit heeft alle lessen gecanceld en de exchange students min of meer ‘gedwongen’ een ticket naar huis te boeken. Ook Windesheim heeft mij verplicht om naar huis te komen. (Als ik wilde blijven was dit op eigen risico.) Dat begrijp ik heel goed. Beide onderwijsinstellingen zijn verantwoordelijk voor mijn veiligheid en die van de andere studenten. En veel studenten die niet op de campus woonden konden door het chaos in het verkeer tijdens de protesten niet meer naar de lessen komen. Daarbij was de situatie op de campus gewoon echt heel gek, en het leek echt onveiliger te worden.”
Gelukkig kan Julia haar semester wel gewoon afronden. “Alles is online nu, zowel de lessen als de examens. En ik heb nog een aantal opdrachten. Omdat iedereen nu weer verspreid zit over de hele wereld zijn de groepsopdrachten nog wel even lastig in verband met het tijdsverschil.”
Tekst: Wouter van Emst
Foto’s: Julia Steenbergen
