We werken vooral thuis, en vergaderen online. Dat kan leiden tot frustratie en misverstanden, constateert vertrouwenspersoon Rinske Tolsma.
Gedurende de afgelopen negen maanden zijn er bij vertrouwenspersoon Rinske Tolsma niet echt méér meldingen binnengekomen dan voorheen. ‘En of de coronaperiode aanleiding is geweest tot specifieke meldingen of klachten is voor ons ook lastig vast te stellen.’ Eén gunstig effect kan ze direct wel benoemen:
‘Het feit dat mensen elkaar in het digitale werken minder tegenkomen, of gemakkelijker kunnen vermijden, heeft voor sommigen een soort van rust en opluchting gegeven. We weten dat uit contacten die we al hadden en waarbij de melders aangaven nu minder last te hebben van ongewenste omgang.’
Wat doen de vertrouwenspersonen? Wat voor meldingen krijgen jullie binnen?
‘Veel van ons werk gaat over allerlei vormen van communicatiestoringen tussen medewerkers onderling en studenten onderling. Maar het gaat ook vaak om ervaren ‘slecht’ leiderschap of ‘slecht’ docentschap. Vaak speelt daarbij een machtsverschil en ongewenste machtsuitoefening. Wat we ook vaak zien is dat het voor veel mensen erg moeilijk is om lastige, kritische boodschappen te brengen of aan te horen. Verder speelt bij grotere kwesties ‘wegkijken’ vaak een rol, door omstanders en door de verantwoordelijke leidinggevenden. Lang aarzelen om iets aan te pakken maakt de problemen alleen maar groter. Niet voor niets was de titel van ons vorige jaarverslag ‘Om de hete brij’.
Ik kan me voorstellen dat nu bijna alle communicatie via email, apps, Teams of Skype gaat, misverstanden en discussies de laatste tijd gemakkelijker uit de hand lopen…
‘Degenen die sterk zijn in verbale communicatie, het zij uitgeschreven of uitgesproken, zijn in de digitale werkelijkheid in het voordeel. Ze zijn vaak beter in staat om hun zegje te doen. Degenen die het ook of vooral moeten hebben van non-verbale boodschappen en informatie, hebben het moeilijker. Een houding, een sfeer, een gesprekje op de gang of bij de koffieautomaat waarbij je iemand even niet in het gezicht hoeft te zien, kan rust geven, maar dat ontbreekt de laatste tijd.’
Het voeren van online gesprekken waarin harde noten gekraakt moeten worden, zal voor sommigen moeilijk zijn.
‘Normaal voel je al bij binnenkomst aan hoe de vlag erbij hangt. Je krijgt allerlei signalen die gesprekspartners ongemerkt gebruiken om zich voor te bereiden op het gesprek. Nu het via Teams of Skype gaat, zie van begin af aan iemand alleen maar (vol) in het gezicht en blijft het informele praatje achterwege. Dit kan leiden tot misverstanden, stress, verkeerde interpretaties en ga zo maar door.’
En het vaak toch als vertrouwelijk bedoelde digitale verkeer kan met één druk op de knop doorgestuurd…
‘Dat klopt. Communicatie via appjes is sterk toegenomen. Dat is een snel medium, maar ook een bron van misverstand. Appjes worden gemakkelijk doorgestuurd naar derden. We zien meer meldingen van chantage via apps waarbij ook compromitterende foto’s worden gebruikt, en dat vooral onder studenten. Ook het uitsluiten van een app-groep en het pesten via apps of andere social media neemt toe onder studenten.’
Studenten hebben het daar liever niet over. Hoe komen die berichten bij jullie?
‘Die meldingen komen vaak via-via en in tweede instantie bij ons terecht. Vaak heeft een docent/studentbegeleider de student naar ons doorverwezen.’
Rinske Tolsma is vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen en integriteit
Tel. 088-4699309 / 06-19968020
R.Tolsma@windesheim.nl
