Ilja Clabbers: ‘Er is een koers, een snelheid… maar vergeet de vloot niet!’

Het interview met cmr-voorzitter Claudia Tempels, waarin ze kritisch kijkt naar de flexibilisering van het onderwijs, plus de reactie van het college van bestuur middels een open brief, leidde tot verschillende gedachten van Windesheimers. Lees hier de reactie van Ilja Clabbers, opleidingsmanager van de hbo-ict:

“Vragen naar het fundament is vragen naar de bedoeling. Waarom kozen we in 2017 als ambitie een eigen leerroute voor elke student die persoonlijk, uitdagend en flexibel is? Why ook alweer?”

Aldus ons CvB in reactie op het artikel van de voorzitter van de CMR. Een (strategische) koers heeft meerdere componenten: een richting, een route en een snelheid. Wat we echter niet moeten vergeten is de vloot; het geheel aan opleidingen en medewerkers dat Windesheim Windesheim maakt en die samen een koers moeten varen. Volgens mij is die vloot het échte fundament van de strategische koers.

Richting

De richting gaat naar meer flexibiliteit en persoonlijke leerroutes, naar een betere doorstroom binnen een inclusieve samenleving. Wat mij betreft is het een goed idee om belemmeringen weg te halen: een individuele profileringsruimte, afspreken over welke taal je spreekt (leeruitkomsten, clusters, eenheden van examinering)? Geweldig! Volgens mij spraken we al op veel terreinen trouwens al één taal, maar taal evolueert nu eenmaal. Dat door leeruitkomsten ruimte ontstaat om multidisciplinair samen te werken begrijp ik niet. We werken bij veel opleidingen al jaren multidisciplinair samen en dan maakt het echt niet uit of je hbo-kwalificaties, competenties, leerdoelen of leeruitkomsten hebt. Als het maar duidelijk is wat je rol is binnen een multidisciplinaire groep, wat de opdracht is en welke begeleiding je wel of niet mag verwachten.

De behoefte aan flexibiliteit is er bij sommige studenten, er is meestal veel mogelijk. De behoefte aan structuur is er echter ook bij heel veel studenten; de behoefte aan een vast programma met duidelijke eisen. Kiezen moet je leren. Ook moet je leren omgaan met het feit dat er even niets te kiezen valt en dat bij het uitoefenen van een beroep soms ook dingen moeten worden gedaan waar je (nog) niet goed in bent.

Route

Multidisciplinair samenwerken heeft als voorwaarde dat studenten een discipline hébben. Dat ze een vak hebben geleerd (vakinhoud), maar ook dat ze zichzelf bijvoorbeeld aan het werk kunnen zetten (professional skills). Dat ze een route en een vaartuig hebben gekozen, het stuur hebben leren vasthouden én hebben geleerd dat stuur niet los te laten als er een storm woeit. Is dat niet juist waar beroepsopleidingen voor zijn ontwikkeld (een discipline ‘vaartuig’ aanleren en leren sturen)? Dat beroepen veranderen onderschrijf ik. Dat opleidingen mee moeten veranderen staat buiten kijf. Dat daar binnen opleidingen ruimte wordt gezocht voor meer keuzevrijheid (dus binnen de major, zelfs los van de profileringsruimte) lijkt me ook zeer verstandig. Ik ben een groot voorstander voor brede bachelors. Het maakt de keuze om een opleiding te kiezen gemakkelijker en het dwingt opleidingen na te denken over flexibiliteit binnen de major. Maar de beroepsidentiteit is ook belangrijk.

Snelheid

Laten we ook gewoon blijven zorgen voor onze studenten en als leidinggevenden voor onze medewerkers. Vanuit een veilig werkklimaat ontstaat een veilig leerklimaat waaruit we er als instelling voor zorgen dat studenten hun eigen toekomst zelfverzekerd tegemoet treden. Dat ze dat op hun eigen manier doen moet worden gehoord en gefaciliteerd, zoals dat bij Windesheim altijd al de norm was.

Natuurlijk moet er innovatie plaatsvinden. Voor mij is de koers echter niet het fundament, over tien jaar varen we wellicht weer een andere koers omdat de wereld telkens verandert. Voor mij geldt: de vloot is het fundament en daarmee is de bemanning het fundament. De passagiers (studenten) hebben belang bij een stevig, veilig fundament. De coronacrisis is een storm zoals we die nog nooit hebben meegemaakt. Wanneer deze wordt aangevuld met tijdsdruk, ruimtegebrek en onnodige verandering omdat de route te star gevolgd wordt of te snel moet, dreigen mensen overboord te raken en schepen te kapseizen. Flexibilisering lijkt een doel op zich te zijn geworden in plaats van een ambitie, een middel om goede professionals op te blijven leiden.

Ik wil graag in discussie over de Strategische Koers, maar vooral over de route en de snelheid met behoud van de veiligheid van onze bemanning en onze passagiers. Dit gesprek voer ik graag met docenten van andere opleidingen en medewerkers vanuit de hele vloot. Het zou geen discussie moeten zijn tussen CMR en CvB, opleiding en digitale campus, of opleiding en innovatieteam. Het gaat hierin om de ‘why’, maar zeker ook om de ‘wij’.

Ilja Clabbers is opleidingsmanager HBO-ICT