Omgaan met diversiteit: ‘Ik werd nooit getest op dyslexie’

Melissa (haar naam is gefingeerd op verzoek van de geïnterviewde) studeerde jaren op Windesheim voordat ze besefte dat ze dyslexie heeft. Nu ze bijna is afgestudeerd, kijkt ze terug op haar eeuwige worsteling met taal. “Ik kromp ineen als ik een stukje hardop moest lezen.”

Melissa vertelde haar verhaal aan medestudent Esther Leemhuis. Onderstaand interview schreef Esther voor het project Verhalenvertellers van de Windesheim-minor Professioneel omgaan met diversiteit.

‘Alsjeblieft, kies mij niet uit!’

Melissa zit in het laatste jaar bij Commerciële Economie. Bijna leek het afstuderen nooit te zullen lukken, omdat ze tot drie keer toe zakte voor het tentamen spelling. De vierde keer lukte het wél. “Ik heb geaccepteerd dat ik anders moet leren dan andere studenten.”

Melissa worstelt vanaf de middelbare school met taalproblemen, maar is nooit getest op dyslexie. Als ze vroeger had geweten wat ze elke keer zou moeten doorstaan, dan had ze zich zeker laten testen.”

Haar gedachten gaan terug naar de middelbare school. Ze ziet zichzelf weer zitten, zwetend en angstig in de schoolbanken in het lokaal van Duits. Bang dat ze weer een stukje hardop moet lezen. Bang dat ze weer dingen verkeerd uitspreekt om daarop commentaar te krijgen. Alsjeblieft, kies mij niet uit!
Dat heeft ze eerder thuis genoeg gehad. ‘Niet raden maar lezen,’ zei haar vader altijd als ze weer een woord verkeerd uitsprak. Elke keer weer kromp ze ineen als dat gezegd werd. Besefte hij niet dat Melissa écht haar best wel deed? En dat het pijn deed als hij dat zei?
Het was dankzij heel veel gematst worden dat ze de ‘vreemde talen’ haalde.

Benauwd

Ook als ze in de klas bijvoorbeeld een dia moest lezen kreeg ze het benauwd. Die scande ze dan snel, om maar tegelijk met iedereen klaar te zijn. Wist ze dan exact wat er stond? Nee, maar bijna niemand had dat door. Met Nederlands had ze vaak moeite met de klemtoon; of met het kiezen van een ‘verkeerd’ woord tussen goede woorden tijdens meerkeuzetoetsen. Waar klasgenoten het heel makkelijk vonden, vond zij dat lastig.

Melissa’s hersens werken prima en ze doet het, afgezien van haar moeite met taal, goed op school. Als je haar ziet lijkt er niets aan de hand. Ze weet het wel te verbergen door soms expres slordig te schrijven, zodat mogelijke spelfouten niet gezien worden.
Met haar blonde lange haren en brede lach waardoor je zelf ook gaat glimlachen heeft ze de wereld aan haar voeten. Zij durft wel te praten en komt wel voor zich op. Nee, verlegen kun je haar niet noemen.

Hbo-opleiding

Na de middelbare school kon ze eindelijk de talen laten vallen. Maar bij het zoeken naar een hbo-opleiding kwam ze toch weer haar moeite met taal tegen.

“Ik probeerde Social work, maar dat was niet mijn studie. Industrieel productontwerpen leek me ook leuk. Tot ik hoorde dat je Duits moest kunnen praten en lezen voor deze opleiding. Nee, dat werd hem niet. En Communicatie heb ik ook meteen van tafel geveegd, toen ik hoorde dat hier Hoog niveau Nederlands werd gevraagd.” Uiteindelijk koos ze voor Commerciële Economie.

Spellingtentamen

Inmiddels zit ze in het laatste jaar van die opleiding. Nog één keer loopt ze tegen haar moeite met taal op. “Ik wist van tevoren dat ik maar één verplicht spellingtentamen zou krijgen. Dat luchtte op, maar gaf tegelijkertijd ook enorme spanning. Zou het me gaan lukken?”

Op de dag van de eerste tentamengelegenheid loopt ze me het hart in de keel naar het lokaal. Ze denkt aan de tijd en de energie die het haar heeft gekost om hiervoor te leren. Ze heeft het boek van begin tot eind doorgenomen, terwijl ze studieboeken eigenlijk nooit doorleest. En ze heeft extra spellinglessen gevolgd. Bloed, zweet en tranen zitten er in de voorbereiding. Wat zou het fijn zijn als ze het in één keer haalt! Dat moet toch mogelijk zijn met zoveel voorbereiding?

Tranen

Maar als ze de uitslag binnenkrijgt, voelt ze de tranen in haar ogen branden. Hier was ze al bang voor. Ze had het al ook wel verwacht, want ze had dit vaker meegemaakt op de middelbare school met spellingtoetsen. Ze had zó haar best gedaan, maar het was niet genoeg voor een voldoende.

Uiteindelijk moet ze het spellingtentamen nog drie keer overdoen. “Ik werd er echt moedeloos van. Toen ik het de vierde keer haalde, twijfelde ik of ik de uitslag wel goed gelezen had. Ik slaakte een diepe zucht van opluchting, dat ik me hier nooit meer druk over hoef te maken. Die donkere wolk boven mijn hoofd is eindelijk verdwenen.”

Inmiddels is ze begonnen met het afronden van Commerciële Economie. “Ik mis de menselijke kant en de creativiteit een beetje bij deze opleiding en het werk. Maar wie weet vind ik een stage en een baan die dat toch ook hebben.”

Anders leren

Na al die jaren heeft Melissa geleerd hoe ze zelf het beste kan lezen en leren in de studie. Ze heeft geaccepteerd dat ze anders moet leren dan andere studenten. Waar andere studenten leren door boeken te bestuderen, leert zij vooral door het maken van online oefentoetsen en het leren van samenvattingen.
Tot nu toe heeft ze hiermee alles kunnen halen en het betekent niet dat ze later haar werk niet zal kunnen uitvoeren. Ze gaat niet bij de pakken neerzitten. Nee, daar is ze veel te nuchter voor.

Op dyslexie is ze nooit getest, omdat haar taalproblemen niet erg genoeg bevonden werden. Maar als ze toen hadden geweten wat ze elke keer had moeten doorstaan, hadden ze haar toen al laten testen. Zeker weten! Toch kijkt Melissa hoopvol vooruit, ze is gericht op oplossingen. Ze is benieuwd naar waar ze terecht gaat komen.

Haar dyslexie zal nooit echt opgelost worden, maar met haar vele talenten zal ze toch op de juiste plek komen.

Esther Leemhuis, vierdejaars Social Work, over haar interview met Melissa:

“Diversiteit zit vaak in grote dingen. Vóórdat ik de minor Diversiteit deed, had ik me niet gerealiseerd dat diversiteit ook in kleine dingen kan zitten. Bijvoorbeeld als het gaat om dyslexie; je ziet het niet aan de buitenkant maar het is er wel. Ik vond het heel leuk om dit interview te houden, omdat je iemand al snel leert kennen en een persoonlijk gesprek voert.
Mensen weten vaak wel wat dyslexie is, maar staan er niet altijd bij stil in hoeverre het verder door kan spelen in het leven. Het feit dat het bijvoorbeeld ook invloed heeft op studiekeuze of het werk waar je uiteindelijk voor gaat had ik me niet gerealiseerd.
Veel mensen hebben dyslexie – in meer of mindere mate – en er zullen vast mensen zijn die zich (deels) herkennen in dit verhaal. Voor de mensen die het niet hebben kan het verhaal van Melissa een eye-opener zijn, zoals het voor mij ook was.”

Lees ook de andere interviews van de serie Omgaan met diversiteit:

‘Ik probeerde de prikkels in m’n hoofd te minderen’

‘Door tinnitus leef ik in angst’

‘Mijn nieuwe start in Nederland’