“Zeg maar even sorry,” hoor ik een vader gebiedend tegen zijn kleuter zeggen.
Het jongetje staat met het gebroken kleiwerkje van een andere kleuter in zijn hand en lijkt nauwelijks te beseffen wat er zojuist is gebeurd. Hij wilde toch alleen maar even kijken?
“Zeg maar even sorry, want dit is Niet Leuk voor Justin,” dringt de vader aan.
“Sorry,” klinkt het mechanisch uit de kleutermond.
Taal is veel meer dan alleen een paar woorden op een rij zetten. De lading waarmee we iets zeggen is zeker zo belangrijk en misschien nog wel belangrijker.
Verkiezingen
In de politiek kunnen ze er ook wat van. Vlak voor de Provinciale Statenverkiezingen volgde ik een gesprek tussen Eerdmans en Klaver aan de talkshowtafel bij Khalid en Sophie.
Gaandeweg het gesprek merkte ik dat ik helemaal niet meer luisterde naar de inhoud. In plaats daarvan voelde ik hoe een bepaalde gejaagdheid bezit van me nam. De lading achter de woorden van beide sprekers was zó alomtegenwoordig, dat ik plaatsvervangend naar een adempauze begon te snakken.
Hoe groter de lading achter iemands woorden, hoe minder vrij we lijken om spontaan te reageren. Het is de toon die maar één kijkrichting lijkt te dulden: ben je vóór of ben je tégen?
Binnen de politiek wordt deze smalle manier van communiceren dan vaak nog aangelengd met de verwarrende woorden: “Met alle respect, maar …” Verwarrend, omdat de woorden die volgen meestal alles behalve respectvol zijn.
Respect
Showzinnen zijn het: sorry zeggen zonder dat je sorry voelt en je respect uitspreken terwijl je iemand een kopje kleiner wil maken. Maar zie de stoom maar eens van een gesprek af te halen als je gesprekspartner net lekker op dreef is en zich opmaakt om een potje verbaal met je te vechten. Ben je vóór of ben je tegen? NU zeggen!
Hoe zou ons land eruit zien als… is ook een populaire zin onder politici. Het lijkt mij wel prettig als die zin wordt aangevuld met …we in het vervolg wat minder lading in onze gesprekken leggen?
Want met alle respect, een gesprek voeren hoeft niet altijd in een boksring plaats te vinden.
Judith van der Stelt is schrijfcoach en dyslexiespecialist bij het Studiesuccescentrum Almere
