‘Het woord falen staat niet in mijn woordenboek’, zo zei een student tegen mij. Hij was zeer overtuigd van zijn gelijk en sprak de woorden uit zonder spoor van twijfel. Twee blauwe heldere ogen straalden onder zijn pet: ‘Falen bestaat niet. Je kunt niet falen. Alles is altijd ergens goed voor’, zo voegde hij er nog aan toe.
Het was lang geleden dat ik zoveel dogma’s in één zin had gehoord. Ik moest denken aan de student die een belangrijke presentatie compleet verknald had en daardoor geen geld kreeg voor een vervolgonderzoek van zijn scriptie. Of een student die over zijn verslaafde vader vertelde dat die nooit echt een vader voor hem was geweest. Ook de student die zoveel spijt had dat ze vreemd was gegaan: het had de relatie met haar vriend verpest.
Leren
Wat doe je als je de ervaringen van die studenten en dat gedrag van die vader wegmoffelt onder ‘falen bestaat niet’? Natuurlijk kun je iets opsteken van wat je doet en leren van wat je meemaakt. Maar als je dan beweert dat zoiets als falen niet bestaat doe je de werkelijkheid toch tekort. Het leven is niet alleen maar slagen en succes. Ook niet als iets misgaat.
Het is misschien een verre zijstap, maar voor mij lijkt het hierop: in de kerk is net Pasen gevierd, maar daar gaat altijd Goede Vrijdag aan vooraf. Voordat er gejubeld wordt, is er nadrukkelijk aandacht voor lijden. Er zit zelfs een dag tussen: Stille zaterdag. Sommige gelovigen slaan het liefst Goede Vrijdag over om direct door te gaan naar Pasen. Op zo iemand lijkt de student die zei dat het woord falen niet in zijn woordenboek stond.
Verkeken
We leven in een tijd waarin alles productief moet zijn en iets moet opleveren. Zelfs falen. Maar ik denk dat het belangrijk is om te erkennen dat er ook dingen zijn die niet lukken. Dat het goed is om je tekorten uit te houden, net als de kansen die verkeken zijn. Dat is onderdeel van het leven, ik zou zeggen: welkom mens!
Als iets misgaat gun ik je een stille zaterdag. Om in alle rust uit te houden wat niet lukte, om aandacht te geven aan wat niet meer kan. Om stil te staan bij de mens die jij bent, met al haar mogelijkheden en beperkingen. En als je dat gedaan hebt wens ik je toe om verwachtingsvol uit te kijken naar een nieuwe start, een nieuw begin.
Martin Jans is studentenpastor van Windesheim, ArtEZ en KPZ Zwolle
