Journalistiekstudent Isabel Koens maakte een documentaire over gevluchte Oekraïense jongeren. “Ik kan me nog steeds moeilijk voorstellen hoe het is om hier een leven op te bouwen terwijl je ouders in een oorlogsgebied zitten.” De documentaire ‘Volja’ is vanaf vrijdag te zien tijdens het kunst- en ontwerpfestival PROTO in Zwolle.
Isabel (21) volgde drie naar Nederland gevluchte leeftijdsgenoten terwijl ze hier hun leven weer proberen op te pakken: “Ze staan voor een belangrijke keuze. Blijf ik in Nederland en ga ik hier iets opbouwen, of hoop ik binnenkort weer terug naar huis te kunnen? Daar was ik nieuwsgierig naar, want wat zou je zelf doen in die situatie?”
Zonder ouders
De verhalen die Yana, Julia en Sasha vertelden maakten veel indruk. “Op een gegeven moment belde Yana haar moeder in Oekraïne, maar die nam niet meteen op. Toen zei ze: ‘er kan iets gebeurd zijn, het kan ook dat ze dood is’. Achteraf dacht ik: het is zo bizar dat je je ouders daar achterlaat. Yana en Julia kwamen naar ‘het beloofde land’ terwijl hun ouders in een oorlogsgebied blijven. Ik vind het nog steeds heel moeilijk te bevatten dat iemand zo’n keuze heeft moeten maken.”
Tijdens het maken van de documentaire raakte Isabel bevriend met Yana. “We hadden meteen een klik. Ik ga vaak bij Yana en haar gastmoeder in Coevorden langs en dan koken we samen, kijken een film, of spelen computerspelletjes, want dat kent zij niet echt. Ze heeft tot haar vijftiende geen mobiele telefoon of internet gehad. We wandelen ook wel eens door de stad en dan is er altijd gespreksstof, Yana is echt een kletskous. Ze is iets jonger dan ik maar dat merk je niet, waarschijnlijk omdat ze al zoveel heeft meegemaakt.”
Relevant en actueel
‘Volja’ (het Oekraïense woord voor vrijheid) is Isabels afstudeerwerk en werd een paar weken geleden uitgezonden op RTV Drenthe en is ook te vinden op YouTube. Het cijfer dat ze er voor kreeg? “Een hele mooie 8 en daar ben ik trots op. Ik kreeg veel enthousiaste reacties, vooral omdat mensen het een relevant en actueel onderwerp vinden.”
Door haar documentaire heeft de oorlog voor Isabel echt een gezicht gekregen. “Het is heel dichtbij gekomen omdat ik heb gezien dat het ook gewone mensen zoals jij en ik raakt. Het heeft betekenis gekregen, ik heb er nu een gevoel bij.”
PROTO Arts & Design Festival
Isabels documentaire is vanaf vrijdag 30 juni tot en met zondag 9 juli te zien in het Academiehuis (de Grote Kerk) te Zwolle, tijdens PROTO Arts & Design festival. Tijdens dit festival tonen studenten van de Windesheimopleidingen IPO, Bouwkunde en Journalistiek, en andere creatieve mbo- en hbo-opleidingen, hun mooiste creaties en afstudeerwerk in de Spoorzone en andere locaties in het centrum van Zwolle. Daarnaast zijn er tentoonstellingen, workshops, lezingen en andere activiteiten. Meer informatie vind je op deze Sharenetsite en op de website van PROTO.
Tekst: Wouter van Emst
