Vastgelijmd aan je telefoon door Instagram, Snapchat, YouTube of TikTok. Vijf Windesheimers vertellen waarom ze stopten met social media en wat dat opleverde.
‘Het werkt als een soort drugs’
Journalistiekstudent Ryan de Jong zat ooit zo’n acht uur per dag op zijn telefoon. Totdat hij zich afvroeg: waar ben ik eigenlijk mee bezig?
“Ruim een jaar geleden heb ik al mijn social media apps van mijn telefoon gegooid. Eerst Snapchat en BeReal en als laatste ‘horde’ ook Instagram. Ik werd gek van alle notificaties en de reageerplicht en ik merkte dat ik er echt verslaafd aan was.
Ik had een automatisme ontwikkeld dat ik na het ontgrendelen van mijn telefoon direct onbewust naar Instagram ging. Om vervolgens heel lang te gaan scrollen. Ik zat gemiddeld zo’n acht uur per dag op mijn telefoon. Op een gegeven moment dacht ik opeens: waar ben ik eigenlijk mee bezig? Dat was echt een besefmoment.
Nu ik gestopt ben mis ik niets aan social media. Ik heb er het soms over met anderen en dan vraag ik waarom ze het niet ook verwijderen. Dan krijg ik het antwoord dat ze bang zijn dingen te missen. Bijvoorbeeld wat iemand aan het doen is, of een berichtje. Ik denk dan: als er iets belangrijks is, appen mensen me wel.
In de maanden nadat ik alles had verwijderd heb ik onderzoek gedaan naar de werking van social media, en er een project over gemaakt voor mijn opleiding. Daar heb ik veel van geleerd. Bijvoorbeeld dat je, iedere keer als je een like of DM krijg, een korte dopamine boost kunt krijgen. Als je dus vaak op social media zit, krijg je veel van die ‘geluksmomentjes’. En dat wil je meer en vaker en daarom kom je telkens terug naar die apps. Het werkt dus als een soort drugs. Dat kan heel schadelijk zijn voor je hersenen. En helemaal als je al verslavingsgevoelig bent moet je extra oppassen.
Sinds ik al die apps heb verwijderd, ervaar ik meer mentale rust. Dat was ook mijn doel. Ik ben nu veel minder snel afgeleid, beter gefocust en ik heb meer tijd over voor andere dingen. Stoppen met social media kan ik echt iedereen aanraden.”
‘Je gaat anders naar jezelf kijken’
Nia Manoppo, student communicatie & media, werd onzeker van het kijken naar anderen.
“Ik heb een zus die zeven jaar ouder is en zij was wat betreft het gebruik van social media mijn voorbeeld. Zij ging van Snapchat af en toen dacht ik: ‘ aha, als ik ouder word, hoort dat er niet meer bij’. Voordat ik mijn social media-apps verwijderde had ik zo’n zes uur screentime. Ik scrolde vooral heel veel op Instagram en TikTok. Tijdens corona soms wel twee uur achter elkaar.
Ik zat toen ook minder lekker in mijn vel. Je kijkt toch constant naar andere mensen op die apps. Iedereen post natuurlijk alleen het goede op social media, dus je krijgt een vertekend beeld. En dan denk je alleen maar dat je leven slechter is dan dat van anderen. Als je je onzeker voelt, en je ziet andere vrouwen met een bepaald lichaam, dan ga je ook anders naar jezelf kijken. Zo van: ‘oh, je kunt er ook zo uitzien’. Nu voel ik me helemaal prima. Dus als ik nu op Instagram zou zitten zou dat me niks doen, maar als je zestien bent en je bent jezelf nog helemaal aan het ontdekken en je ziet allemaal van dat soort ‘beautystandaarden’, dan heeft dat zeker invloed op je.”
‘Mijn spanningsboog is nu langer’
Martijn, eerstejaars student hbo-ict, stopte een paar maanden geleden. Hij kreeg er een betere focus en heel veel tijd voor terug.
Bij mij lag het pijnpunt bij Instagram. Tijdens elk moment van stilte of verveling pakte ik gelijk de reels erbij. Het was een reflex geworden. Zelfs tijdens het wachten in gamequeues keek ik ernaar. Ik was er erg veel tijd mee kwijt en ik merkte dat mijn spanningsboog er zwaar op achteruitging.
Het besef dat ik zelfs tussen het gamen door naar Reels keek, was het punt waarop ik besloot te stoppen. Sindsdien merk ik dat mijn spanningsboog weer normaal of zelfs een stuk langer is. Dit voelt als een enorme verbetering.
Ik heb wel minder contact met sommige mensen die ik eerst vaak via social media sprak. Maar buiten dat mis ik Instagram eigenlijk niet, ik heb weinig last van FOMO.
Veel mensen realiseren zich denk ik niet hoeveel tijd ze eigenlijk kwijt zijn aan social media. Daarom zou ik iedereen adviseren om te stoppen, absoluut. Het is echt de moeite waard om te ervaren hoeveel meer focus en tijd je ervoor terugkrijgt.”
Deze student wil alleen anoniem zijn verhaal delen. Martijn is niet zijn echte naam.
‘Geen slaaf meer van mijn telefoon’
Verpleegkundestudent Jorn Duinkerken stopte zes jaar geleden met social media. Maar het is een lang proces, de verleiding blijft groot.
“Ik zat zo’n anderhalf tot twee uur per dag op mijn telefoon, vooral voor Facebook en Instagram. Daar ging ik dan scrollen of ik keek vaak naar reels. Ik werkte toen als pakketbezorger en als ik een notificatie kreeg, greep ik zelfs onder het rijden naar mijn telefoon.
Als je jong bent voelt het niet alsof het leven kort is maar naarmate ik ouder werd, besefte ik dat dat wél zo is. Mijn social media-gebruik voelde voor mij als tijdverspilling. Daarom verwijderde ik beide apps. Maar na een tijdje installeerde ik Facebook toch weer. Ik dacht namelijk bij mezelf: ik heb duizend vrienden, het is zonde om dat weg te gooien. Maar toen ik mezelf dat hoorde denken, wist ik dat het klaar moest zijn.
Daarna merkte ik veranderingen in mijn gedrag. Ik had bijvoorbeeld een vaste plek in mijn werkauto waar mijn telefoon stond, daar greep ik nog constant naar terwijl mijn telefoon er niet meer stond!
Tot voorkort maakte ik nog wel gebruik van YouTube, maar daar probeer ik ook vanaf te komen. Alleen kijk ik daar vaak kickboksen op, dus ik weet niet of dat ooit gaat lukken. YouTube heeft een functie genaamd ‘YouTube Shorts’, die hetzelfde werkt als Instagram Reels. Dat trekt me af en toe nog wel, maar ik kan me er goed tegen verweren.
Ik denk dat ik steeds minder onzin tot me neem. Daardoor heb ik meer ruimte in mijn hoofd gekregen. Ik kan tegenwoordig ook steeds meer genieten van zingende vogels of het ruizen van de bladeren aan de bomen. Het heeft me een hoop tijd gegeven, en ook wat hoop voor de toekomst: dat ik niet voortdurend als een slaaf op mijn telefoon zit.
‘Je ziet alleen een schijnwereld’
Een goed boek lezen, pianospelen of even bellen met haar oma. Marit Blokzijl-Stoffers, docent van de opleiding Logistics Management, ervaart meer rust en heeft meer ‘echte’ gesprekken.
“Nadat ik stopte met Instagram en Snapchat had ik echt afkickverschijnselen. Ik zat nog heel erg in mijn vaste gewoonte van scrollen en dingen bekijken. Ik stapte over op LinkedIn en ging uit gewoonte daar mijn hele tijdlijn doorspitten, maar ontdekte al snel dat LinkedIn nog veel minder interessant is. Nadat ik die app verwijderde, had ik een periode dat ik non-stop m’n mailbox zat te refreshen. Pas na een paar weken werd het minder en kwam het besef: ik hoef mijn telefoon niet steeds te pakken, want er is niks meer om doorheen te scrollen. Mijn screentijd ging per dag van vijf uur naar ongeveer een half uur.
Instagram, Snapchat… het is echt tijdverspilling. Je zit alleen maar te kijken naar hoe geweldig het leven van anderen is. Maar het is een schijnwereld. Ik sprak ooit een vriendin over alle leuke dingen die ik had gezien op haar Instagram, maar na een tijdje vertelde ze dat ze half overspannen thuis zat. Tja, zoiets deel je niet op social media.
Door social media verlang je altijd naar dingen die je niet hebt, of niet aan het doen bent. Daardoor ben je continu iets aan het nastreven wat jij op dat moment niet kunt hebben. Ik werd er onzeker van omdat ik mijn leven ging vergelijken met dat van anderen. En als ik zelf iets leuks deed, zoals een stedentrip, was ik alleen maar bezig met de foto’s die ik wilde posten. Maar als de sfeer niet goed leek, was ik bang dat het overkwam alsof ik geen leuke vakantie had. Ik kan tegenwoordig veel beter focussen en ben productiever op mijn werk. Als ik thuis denk ‘wat zal ik eens doen?’, dan pak ik een boek of ga ik op de piano spelen die ik onlangs heb gekocht. Ook bel ik vaker met mijn oma en mijn ouders. En ik heb veel mooiere gesprekken met vrienden en naaste collega’s. Ik hoor nu het échte verhaal en weet van mensen meer dan wat er op hun social media staat.”
tekst: Sibren Veenvliet
tekst over Marit: Wouter van Emst
illustraties: Judy Ballast
