Ik liep langzaam over het middenpad tussen de houten banken naar voren. Het was een schemerige avond in de kerk van het Dominicanenklooster. Aswoensdag heette het, de start van de voorbereiding op het christelijke Paasfeest. Een jongen helemaal vooraan in de rij tilde het krullende haar op dat van zijn hoofd naar voren viel. De voorganger dompelde zijn duim in een schaaltje en maakte daarmee een kruisteken op het voorhoofd van de jongen.
‘Stof ben je’, hoorde ik een zware stem zeggen toen ik zelf aan de beurt was. Een duim streek over mijn voorhoofd. Stof ben ik, dacht ik. Stof. Spul. Lichaam. Bloed. Botten. Vlees. Darmen. Haar. Huid. Toen mijn vader overleden was en ik naar hem keek dacht ik: er mist iets. Wat er wel was, was lichaam en materie. Terwijl ik daar zo voor in die kerk stond herhaalde ik het in mijzelf. Stof ben ik. Stof.
Sterfelijk
We zouden het bijna vergeten. Bezig met van alles en het hoofd vol. Maar: stof ben ik. Sterfelijk en kwetsbaar. Op mijn voorhoofd was met zwarte as een kruisje getekend. As van verbrande palmtakjes. Koolstofatomen waar ook mijn lichaam van is gemaakt. Alsof de voorganger tegen mij zei: ‘Touch some grass’. Wat ze zeggen als je te lang online bent en de connectie met de werkelijkheid verliest. Met voelen, met de wind en de zon. Met je lichaam en sterfelijk zijn. Stof ben je.
‘En uit stof zal de Eeuwige je herscheppen’, zo vervolgde de voorganger toen zijn duim van mijn hoofd afging. Die zin kwam pas binnen toen ik weer in de kerkbank zat. Ik keek om mij heen. Ik ben niet alleen stof, er zit leven in. Adem en de mogelijkheid voor nieuw begin. Ik kan ook anders in hoe ik doe en wat ik doe. Dit nu is niet alles. Met een mooi oud woord: herscheppen. Een verlangen naar hoe het ook kan, worden zoals ik bedoeld ben.
Zwart kruisje
Buiten op het plein voor de kerk zag ik ze staan. Mensen, jonger en ouder, allemaal met een zwart kruisje op hun voorhoofd. Allemaal stof. Iedereen. Stof ben je. Maar ook: uit stof zal de Eeuwige je herscheppen. Met dat verlangen gingen we verder.
Martin Jans is studentenpastor van Windesheim, ArtEZ en KPZ Zwolle
