Aantal soa’s neemt weer toe in Nederland, ook onder studenten
Chlamydia, gonorroe en syfilis komen steeds vaker voor. Elk jaar zijn er honderdduizend soa-besmettingen. Wat helpt is een condoom. En durf te vragen. Hoe denken studenten van Windesheim over soa’s, veilig vrijen en de soa-test?
“In the heat of the moment heb je niet altijd iets bij je”, bekent vierdejaars journalistiekstudent Jeanet (24). Inderdaad, zegt ook derdejaars Joey (21): “Als er drank in het spel is en er staat een mooie vrouw voor me, denk ik niet gelijk aan nare ziektes. Dan wil ik een condoom nog weleens vergeten.”
“En een meisje vragen of ze een soa heeft, zo vlak voor de seks?”, vult derdejaars student small business & retail managent Remco (21) aan: “Dat zie je mij niet doen. Dat vind ik echt een boner killer.”
Soa zonder dat je het merkt
Studenten zijn een risicogroep wat soa’s betreft, zegt de Zwolse huisarts Bas Hofstee, die één dag per week spreekuur houdt op de campus van Windesheim. “Het condoomgebruik onder studenten is laag. Je gaat voor het eerst op jezelf wonen, je gaat naar feestjes en er is alcohol in het spel.”
Seksueel overdraagbare aandoeningen moet je niet onderschatten. Want, zo legt Hofstee uit, je kunt een soa hebben zonder dat je daar iets van merkt. “Chlamydia is bijvoorbeeld een soa waarvan je geen klachten hoeft te hebben. Maar je kunt er wel blijvende schade van ondervinden, zoals onvruchtbaarheid. Bij ons in de praktijk zeggen we altijd: heb je seks, dan moet je er bewust van zijn dat het mogelijk is om een soa te krijgen. En daar kun je andere mensen mee besmetten.”
Op de vraag of je een ander mag geloven wanneer hij of zij zegt geen soa te hebben, heeft Hofstee een duidelijk antwoord: nee. “Iemand kan oprecht denken dat hij of zij geen soa heeft, want niet alle soa’s geven dus klachten.”
“Het is natuurlijk niet echt een romantisch onderwerp wanneer je verliefd bent. Maar ons advies is altijd: vrij met een condoom. Heb je een relatie met iemand en wil je zonder? Laat je dan allebei testen. Pas bij een negatieve test kun je ervan uitgaan dat je geen risico loopt.”
Taboe op soa-test
Maar je laten testen op een soa is niet iets wat iedereen zo maar even doet. Dat blijkt overduidelijk tijdens een rondvraag op de campus van Windesheim. Voor derdejaars Remco is naar de dokter gaan bijvoorbeeld een té grote drempel. “Ik kom uit een dorp, dus als ik bij de huisarts zit voor een soa-test, weet iedereen het meteen. En dan wordt het verhaal nog tien keer zo erg gemaakt.”
Die angst deelt Jannet Harthoorn (23), vierdejaars studente communicatie: “Wat als je bij de huisarts zit en bekenden tegenkomt? En een anonieme test bestellen is leuk, maar bij mij komt het nog steeds op de deurmat van mijn ouders terecht. Ik vind het belangrijker dat je elkaar van tevoren vraagt of je soa-vrij bent.”
Paul (26), vierdejaars student small business & retail management, is het hiermee eens:
“Wanneer je iemand niet of minder goed kent, dan vind ik het wel belangrijk dat je het veilig doet. Maar als het je vriendin is, vind ik het anders. Bij de eerste keer vraag ik het snel tussen neus en lippen door: ‘Je hebt niks toch?’ Ik zou pas een test doen als er echt iets aan de hand is. Met mijn vrienden praat ik er niet eens over. Waarom dan wel met een onbekende?”
Voor tweedejaars Janine (20) is er nog een extra reden dat ze niet snel een test zou doen: ze komt uit een christelijke omgeving. “Seks is al snel een taboe. Er wordt nauwelijks over gesproken. Naar de dokter gaan voor een soa-test lijkt mij dus superongemakkelijk. Als je gewoon een partner hebt en je aan de pil bent, vind ik een condoom ook niet nodig. Zolang je beide maar bewust bent van de risico’s.”
Heel normaal onderwerp
Huisarts Hofstee snapt dat niet iedereen zomaar een afspraak durft te maken, maar vindt het wel belangrijk om het bespreekbaar te maken: “Het blijft lastig, in gesprek gaan over je seksuele contacten. Dat merk ik ook bij de studenten die bij mij op het spreekuur komen. Maar bedenk dat het voor ons professionals een heel normaal onderwerp is. En anders kun je altijd nog een telefonisch of email-consult aanvragen.”
Dat er een taboe heerst op het doen van zo’n soa-test vindt Charlotte Katier (21) niet handig: “Ik snap dat het ongemakkelijk is, maar straks blijf je met iets naars rondlopen. Het doen van zo’n test moet zo toegankelijk mogelijk worden gemaakt, het liefst anoniem. Ik weet namelijk niet hoe zoiets werkt.”
“Als kind zag ik een aflevering op tv waar ze lieten zien hoe dit in zijn werking gaat. Dat ze dan met een stokje in je plasbuis gaan, dat is toch hartstikke naar. Dat is voor mij al een reden om geen test te doen.”
Ook wat betreft Miranda (20), tweedejaars studente commerciële economie, moet die drempel om een test te doen lager. “We kunnen het onderwerp soa’s wel voor elkaar verzwijgen, maar daar wordt niemand vrolijker van. Het is ieders eigen verantwoordelijkheid om een condoom op zak te hebben of soa’s ter sprake te brengen. Voor mannen én vrouwen.”
Tekst: Michelle van der Molen
