Een goed cv? ‘Wees vooral eerlijk’

Ja, mooie cijfers zijn belangrijk. Maar vaak niet voldoende. Een goed cv laat zien dat je méér bent dan een goede student. Hier de tips van deskundigen.

Wat er op een goed cv moet staan? Josephine Woltman Elpers, directeur van het domein Techniek, hoeft niet te aarzelen: ‘Toen ik nog bij 3M werkte, waren we altijd op zoek naar goede trainees. En eigenlijk stond daarbij één eis dan bovenaan: hij of zij moest in het buitenland zijn geweest. Maar wat heb je daar gedaan, hoe heb je je gered in die vreemde omgeving? Dat zegt iets over je persoonlijkheid. Kijk, je kunt op school hele mooie cijfers hebben gehaald, maar ervaring in het buitenland geeft aan dat je de dingen vanuit een ander perspectief hebt gezien. Dus mijn belangrijkste advies zou zijn: ga naar het buitenland!’

Maar dat is natuurlijk niet voor elke studie even relevant. Hoe maak je dan duidelijk dat je van wanten weet? Woltmans Elpers heeft nog een tip: ‘Je moet laten zien dat je ‘boven’ je studie kunt staan. Dat je weet dat de wereld groter is. Ook dat moet uit je cv naar voren komen. Wat dat betreft maakt het, denk ik, niet uit of je in een bestuur hebt gezeten, hebt gesport of betrokken bent bij de kerk. Dat is me om het even. Daar, tussen mensen die niks met je opleiding te maken hebben, leer je jezelf pas kennen.’

Lisa de Kramer is vierdejaars student toegepaste gerontologie en studeert binnenkort af. Hoe zit het met haar cv? Hebben ze haar tijdens de studie trouwens voorbereid op het leven daarna? ‘Ja hoor. We hebben sollicitatietraining gehad, met daarbij tips voor de opbouw van je cv.’ Lisa is niet zo maar een student. Ze heeft (het kwam voort uit haar stage) een eigen bedrijf opgericht, Detrena (‘Dementie, training en advies’). Dat roept altijd vragen op. De Kramer: ‘Ik moet uitleggen waarom ik dat begonnen ben, waarom ik dan solliciteer – gaat het soms niet goed? Maar het gaat prima met mijn bedrijf. Ik ben er zo’n 25 uur per week mee bezig.’

Wat staat er nog meer op haar cv? Wat schrijft ze over zichzelf? Een harde werker? Een ideale collega? Lisa: ‘Belangrijk is dat je realistisch blijft en dat je bij elk van de persoonlijkheidskenmerken die je in je cv noemt, ook een passend voorbeeld gereed hebt. Zelf heb ik als eigenschappen in mijn cv staan: doorzettingsvermogen en gedrevenheid. Maar in het sollicitatiegesprek merk ik dan wel op dat een baan me moet aanspreken, voordat ik echt gedreven kan raken.’

Blijf realistisch, dat is ook het advies van Guido Milet de st. Aubin, docent publiek recht bij de opleiding HBO Rechten. Hij heeft in de advocatuur gewerkt en voor de Stichting Rechtsbijstand Asiel, waar hij vaak bij sollicitaties betrokken was (‘Ik heb er niet voor doorgeleerd, maar ik heb wel heel wat cv’s  voorbij zien komen.’) Zijn belangrijkste tip: ‘Eerlijk zijn. Wanneer je zegt dat je vijf buitenlandse talen beheerst, dan denkt een commissie al snel: die overdrijft… Het is natuurlijk mogelijk dat het klopt, maar bedenk wel dat je tijdens je proeftijd op dat soort uitzonderlijke vermogens getest kunt worden – en dan door de mand kunt vallen.’

Ook Woltman Elpers benadrukt dat je jezelf niet moet overschatten: “Je moet gewoon durven zeggen ‘dat kan ik niet’ of ‘dat ligt me niet’, maar dan ook weten waar je dat soort mensen wél kunt vinden.’ En wat vindt zij van het vermelden van sportclubs, van vrijwilligerswerk, bijbaantjes? Een prima idee: “Je moet in je cv laten zien dat je hebt geleerd om te gaan met mensen die niks met je vakgebied hebben. Dat je over empathisch vermogen beschikt.’

Milet de st. Aubin ziet graag dat mensen in hun cv iets van zichzelf laten zien. ‘Dat je contrabas speelt, of judoles geeft.’ En bijbaantjes? Hij constateert dat veel studenten wat dat betreft terughoudend zijn. Kassière bij de Aldi… moet dat écht erbij? Milet de st. Aubin: “Ik zal je zeggen, zoiets vertelt de sollicitatiecommissie dat je op tijd kunt komen, dat je stressbestendig bent en met allerlei soorten mensen kunt omgaan. Dus wees daar niet te terughoudend in.’

Lisa de Kramer heeft naast Detrena nóg een vaste baan. Bij Albert Heijn. En die heeft ze ook in haar cv staan. “Niet gewoon ‘medewerker’ maar ‘senior medewerker verkoop’. Dan weten ze direct dat je in de supermarkt andere medewerkers aanstuurt en een positie inneemt tussen de ‘baas’ en andere medewerkers. Dan krijg je vragen als: hoe zie je je leidinggevende capaciteiten? Ik heb er ook bijgezet dat ik daar al zeven jaar werk; dat geeft aan dat ik een vast contract heb. Dat krijg je niet zo maar bij Albert Heijn, dus ook daar wordt wel naar gevraagd: hoe heb je dat voor elkaar gekregen? Meestal zeg ik dan dat ik goed functioneer en dat ze doorgroeimogelijkheden zagen. En dat ze me niet kwijt willen.’ (MH)

Wat je NIET in je cv moet zetten

• Een foto toevoegen? Prima! Maar dan geen vette vakantiefoto, of eentje gemaakt tijdens een avondje stappen. Dat is leuk op facebook, misschien – maar zelden geschikt voor je cv.
• Maak geen schrijffouten. Dat kan echt niet. Laat je brief goed checken.
• Maak er iets moois van. Bedenk, het cv wordt als eerste gelezen – vóór je sollicitatiebrief. Stuur dus geen standaard cv maar stem de inhoud af op de baan waarnaar je solliciteert.
• Veel bijbaantjes gehad? Vermeld in elk geval wat je relevant lijkt!
• Omschrijf eerdere functies zodanig dat de lezer er wijzer van wordt.
• Leg uit wat je tijdens je studie hebt gedaan: stages, minors, et cetera.
• Geef niet alleen de titel van je scriptie, vertel ook iets over de inhoud.
• Zorg dat de jaartallen en perioden kloppen. Laat geen gaten staan.
• Een zakelijk e-mailadres komt beter over dan bijvoorbeeld Sweetie93 @ …

Met dank aan Charissa Verhoef, Floortje Wind en Bernice Bos, recruiters van de afdeling P&O